Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang tích cực tìm kiếm một mô hình tăng trưởng mới cho giai đoạn 2026-2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Để đạt được mục tiêu này, nhiều chuyên gia đã xác định rằng đầu tư phát triển công nghệ chiến lược sẽ đóng vai trò then chốt. Công nghệ không chỉ giúp chuyển đổi từ mô hình tăng trưởng dựa vào tài nguyên, lao động giá rẻ và đầu tư lớn sang mô hình dựa trên hiệu quả và đổi mới sáng tạo, mà còn giúp nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Các chuyên gia cho rằng, để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam cần xác định rõ các lĩnh vực công nghệ ưu tiên, hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh đầu tư có trọng điểm và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Phát triển hạ tầng công nghệ, nâng cao năng lực nghiên cứu và cải tiến cơ chế tài chính cũng đóng vai trò hỗ trợ quan trọng. Tiến sỹ Lê Xuân Sang, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam và Thế giới, cho rằng công nghệ chiến lược là nhân tố then chốt giúp Việt Nam vượt qua giới hạn của các động lực tăng trưởng truyền thống. Trong giai đoạn tới, cần tập trung nguồn lực cho các lĩnh vực đột phá như trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, năng lượng tái tạo và vật liệu mới.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Huỳnh Quyết Thắng, Giám đốc Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho rằng phát triển công nghệ chiến lược cần được tiếp cận theo hướng toàn diện và có trọng tâm. Cần xác định rõ các lĩnh vực ưu tiên mang tính nền tảng và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo với cấu trúc đồng bộ. Theo ông, việc xác định các lĩnh vực ưu tiên và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sẽ giúp Việt Nam tạo ra những bước đột phá trong phát triển công nghệ chiến lược.
Tiến sỹ Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia Kinh tế trưởng của Ngân hàng Phát triển châu Á tại Việt Nam, nhận định thể chế là điểm nghẽn lớn trong mô hình tăng trưởng hiện tại. Cần tạo môi trường cạnh tranh thực chất, giảm can thiệp hành chính, bảo đảm quyền tiếp cận công bằng thông tin, tài nguyên và cơ hội giữa các thành phần kinh tế. Ông cho rằng, cải thiện môi trường kinh doanh và hoàn thiện thể chế sẽ giúp Việt Nam thu hút được nhiều hơn các nguồn lực đầu tư vào phát triển công nghệ chiến lược.
Giáo sư, Tiến sỹ Trần Thọ Đạt, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, cho rằng mô hình tăng trưởng hiện tại đã dần cạn dư địa. Cần chuyển hẳn sang mô hình dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nếu muốn tăng trưởng dài hạn. Theo ông, việc chuyển đổi sang mô hình mới sẽ giúp Việt Nam tạo ra những cơ hội tăng trưởng mới và nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Tóm lại, để đạt được mục tiêu tăng trưởng mới cho giai đoạn 2026-2030 và tầm nhìn đến năm 2045, Việt Nam cần xác định rõ các lĩnh vực công nghệ ưu tiên, hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh đầu tư có trọng điểm và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Phát triển hạ tầng công nghệ, nâng cao năng lực nghiên cứu và cải tiến cơ chế tài chính cũng đóng vai trò hỗ trợ quan trọng. Việc chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ giúp Việt Nam tạo ra những cơ hội tăng trưởng mới và nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
