Khi nhắc đến giấc ngủ sâu, nhiều người thường đánh giá thấp lợi ích mà nó mang lại cho cơ thể con người. Tuy nhiên, trong những khoảng thời gian nghỉ ngơi, đặc biệt là trong kỳ nghỉ, cơ thể chúng ta có cơ hội để phục hồi và cân bằng lại những gì mà日常 cuộc sống bận rộn đã làm mất đi. Suốt một năm làm việc, chúng ta thường tích lũy một khoản nợ ngủ mãn tính, một sự thiếu hụt về giấc ngủ mà cơ thể cần để phục hồi và phát triển.
Trong kỳ nghỉ, khi đồng hồ báo thức bị tắt và chúng ta không còn bị ràng buộc bởi những khởi đầu sớm và email đêm khuya, các hệ thống nội bộ của cơ thể sẽ nắm lấy cơ hội để tái cân bằng. Không có gì lạ khi chúng ta ngủ thêm một hoặc hai giờ mỗi đêm trong vài ngày đầu tiên của kỳ nghỉ. Điều này không phải là sự lười biếng, mà là quá trình phục hồi cần thiết để cơ thể có thể trở lại trạng thái cân bằng.
Điều quan trọng cần lưu ý là giấc ngủ trong kỳ nghỉ không chỉ kéo dài về thời gian, mà còn thay đổi về cấu trúc. Với ít xáo trộn và ít áp lực bên ngoài, chu kỳ giấc ngủ trở nên đều đặn hơn và chúng ta thường trải nghiệm nhiều giấc ngủ sóng chậm – giai đoạn sâu nhất của giấc ngủ, có liên quan đến việc chữa lành thể chất và hỗ trợ miễn dịch. Cơ thể sử dụng cơ hội này không chỉ để sửa chữa mô mà còn để điều chỉnh trao đổi chất, giảm viêm nhiễm và phục hồi dự trữ năng lượng.
Chu kỳ thức-ngủ của chúng ta được điều chỉnh bởi nhịp sinh học, được kiểm soát bởi đồng hồ chính của não – nhân suprachiasmatic trong vùng dưới đồi. Những nhịp điệu này phản ứng với ánh sáng, nhiệt độ và thói quen. Và khi chúng ta quá mệt mỏi hoặc quá kích thích, chúng có thể trôi ra khỏi đồng bộ với môi trường. Việc ngủ nướng cho phép hệ thống sinh học của bạn tái hiệu chỉnh, sắp xếp lại thời gian nội bộ với ánh sáng ban ngày thực tế. Việc rèn luyện lại này dẫn đến chu kỳ giấc ngủ mạch lạc hơn và sự tỉnh táo ban ngày tốt hơn.
Ngoài ra, giấc ngủ nướng trong kỳ nghỉ cũng có liên quan đến việc giảm hormone căng thẳng. Cortisol, được tiết ra bởi tuyến thượng thận, tuân theo một mô hình hàng ngày, đạt đỉnh vào buổi sáng sớm để giúp chúng ta bắt đầu. Căng thẳng mãn tính – từ nhu cầu công việc, đi lại hoặc thông báo liên tục – có thể làm tăng mức cortisol và phá vỡ nhịp điệu này. Khi bạn nghỉ ngơi, sản xuất cortisol trở lại bình thường. Thức dậy mà không có một sự kích thích adrenaline cho phép kiến trúc giấc ngủ (mô hình các giai đoạn giấc ngủ) ổn định, dẫn đến ít gián đoạn và đêm nghỉ ngơi hơn.
Một đặc điểm nổi bật khác của giấc ngủ trong kỳ nghỉ là sự gia tăng các giấc mơ sinh động – đôi khi đáng lo ngại. Điều này là do một hiện tượng gọi là phục hồi REM. Khi chúng ta thiếu ngủ, não bộ ức chế giấc ngủ REM (rapid eye movement) để ưu tiên các giai đoạn sâu, phục hồi. Một khi áp lực giảm – ví dụ như trong một tuần lễ lười biếng dưới ánh nắng mặt trời – não bộ bù đắp cho REM đã mất, dẫn đến các tậpisodes mơ dài và mạnh hơn.
Về mặt vật lý, giấc ngủ sâu có ảnh hưởng tích cực đến cấu trúc cơ thể. Khi bạn nằm xuống, cột sống của bạn được nghỉ ngơi từ áp lực liên tục của trọng lực. Trong ngày, khi bạn đứng và di chuyển, các đĩa đệm giữa các đốt sống – các miếng đệm mềm, giống như đệm giữa các đốt sống – từ từ mất chất lỏng và trở nên hơi phẳng hơn. Việc ngủ nướng cho phép các đĩa này có nhiều thời gian hơn để tái tạo và trở lại hình dạng ban đầu.
Đồng thời, các vết vi裂 trong cơ, các dây chằng bị căng và các khớp bị quá tải đều có lợi từ các giai đoạn sửa chữa tế bào kéo dài, đặc biệt là trong các giai đoạn giấc ngủ sâu.
Cuối cùng, liệu chúng ta có nên ngủ nướng vào mỗi cuối tuần? Không nhất thiết. Mặc dù thỉnh thoảng ngủ nướng có thể giúp phục hồi từ sự thiếu ngủ cấp tính, nhưng việc ngủ quá nhiều – đặc biệt là vượt quá chín giờ mỗi đêm – có thể là một dấu hiệu cảnh báo. Nó liên quan đến một số nghiên cứu về tỷ lệ trầm cảm cao hơn, bệnh tim mạch và tử vong sớm. Mặc dù giấc ngủ dài có thể là một triệu chứng, không phải là nguyên nhân. Mỗi người đều có nhịp điệu sinh học của riêng mình và điều quan trọng là phải lắng nghe cơ thể. Thỉnh thoảng ngủ nướng có thể giúp ích cho việc phục hồi và tái tạo năng lượng.
Hãy để cơ thể bạn làm những gì nó cần làm khi được cho phép, và đừng ngần ngại tìm hiểu thêm về những lợi ích của giấc ngủ sâu cũng như cách nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn.
