Một khám phá bất ngờ và thú vị đã được công bố gần đây, liên quan đến sự tái xuất hiện của loài chuột đá Trường Sơn, một loài động vật từng được cho là đã tuyệt chủng từ kỷ Miocen, khoảng hơn 11 triệu năm trước. Phát hiện này đã gây ra sự quan tâm lớn trong cộng đồng khoa học và bảo tồn.

Theo thông tin chính thức từ Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, loài chuột đá Trường Sơn, thuộc họ Diatomyidae, đã được ghi nhận rõ nét qua hệ thống bẫy ảnh hiện đại tại khu vực vườn quốc gia. Ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc Ban Quản lý Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, đã xác nhận thông tin này, mang lại hy vọng mới về sự bảo tồn của loài động vật đặc hữu này.

Việc phát hiện ra loài chuột đá Trường Sơn trong môi trường tự nhiên, nhờ vào công nghệ bẫy ảnh tiên tiến, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học tại Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Đây cũng là minh chứng cho sự quan tâm và đầu tư vào việc bảo vệ và nghiên cứu các loài động vật quý hiếm và đặc hữu của Việt Nam.

Loài chuột đá Trường Sơn, với sự hiện diện của nó trong tự nhiên sau hàng triệu năm bị cho là tuyệt chủng, không chỉ là một khám phá khoa học đáng kể mà còn góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bảo tồn thiên nhiên và các nỗ lực cần thiết để bảo vệ các loài động vật đặc hữu của Việt Nam.

Hiện tại, thông tin chi tiết hơn về loài động vật này và tình hình bảo tồn sẽ được tiếp tục nghiên cứu và công bố. Tuy nhiên, phát hiện ban đầu này đã mở ra nhiều hy vọng và câu hỏi về sinh thái, hành vi và tình trạng bảo tồn của loài chuột đá Trường Sơn.

Ban Quản lý Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng và các nhà khoa học sẽ tiếp tục theo dõi và nghiên cứu để có những thông tin đầy đủ và chính xác về loài động vật này, từ đó đề xuất các biện pháp bảo tồn hiệu quả.

Người dân sống gần Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, Quảng Trị, đã có cuộc sống khá giả hơn nhờ chủ động tìm cách phát triển sinh kế, giảm sự phụ thuộc vào rừng và hưởng lợi lâu dài từ việc bảo vệ thiên nhiên.

Ông Đinh Xuân Hòa, một cư dân tại xã Bố Trạch, là một ví dụ điển hình. Vào năm 2021, ông được hỗ trợ 4 đàn ong để nuôi ong lấy mật. Với vị trí thuận lợi gần Vườn Quốc gia và diện tích nhà ở rộng rãi, đàn ong của ông phát triển rất tốt, mang lại nguồn thu nhập ổn định và đủ cho gia đình ông sinh hoạt. Nhờ đó, ông không còn phải vào rừng đốn gỗ quý để bán như trước đây nữa.

Tại thôn Tăng Hóa, xã Kim Điền, ông Cao Tiến Thân, 60 tuổi, đã bắt đầu công việc mới là chăn nuôi gà. Trước đó, ông và gia đình sống dựa vào việc đi rừng và kiếm sản vật để bán. Từ năm 2024, gia đình ông được hỗ trợ 90 con gà giống để phát triển kinh tế ngoài nghề đi rừng. Ông tập trung chăm sóc gà, vừa để lấy thịt, lấy trứng phục vụ bữa ăn của gia đình, vừa bán cho các nhà khác để lấy tiền trang trải sinh hoạt. Nhờ lao động chăm chỉ, gia đình ông đã thoát nghèo và dần ổn định cuộc sống.

Trưởng thôn Tăng Hóa, Cao Thị Luận, cho biết trong năm 2024, hơn 20 gia đình trong thôn đã được Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng hỗ trợ sinh kế là gà giống. Đây cũng là lựa chọn và đề xuất của chính bà con. “Nhận được hỗ trợ, bà con hết sức vui mừng. Giá trị của con giống không phải quá lớn nhưng rất thiết thực để bà con trong thôn quen dần với chu trình làm kinh tế”, chị Cao Thị Luận chia sẻ.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Kim Điền, Đinh Anh Tuấn, được tuyên truyền, vận động và hỗ trợ sinh kế, người dân trong xã đã có công ăn việc làm ổn định. Hiện tại, trên địa bàn xã, các mô hình nuôi lợn lai rừng, gà địa phương đều cho thu nhập tốt. Từ đó, không còn tình trạng người dân vào rừng đánh bắt động vật, khai thác gỗ trái phép.

Đến cuối năm 2024, các chương trình hỗ trợ sinh kế được triển khai đã cung cấp cho người dân vùng lân cận hơn 122.500 cây giống các loại, 311 con heo giống, 61 con bò giống, 60 con dê giống, 14.700 con gà giống và trên 100 đàn ong giống.

Ngoài cung cấp cây, con giống, hỗ trợ kỹ thuật canh tác, ký kết hợp đồng bảo vệ rừng và đào tạo nghề du lịch, các chương trình thúc đẩy phát triển bền vững tại các khu vực lân cận Vườn Quốc gia còn hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện diện mạo của khu dân cư.

Hàng năm, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng còn ký hợp đồng bảo vệ rừng với người dân thôn, bản vùng đệm, vùng lõi, vùng giáp ranh. Qua đó, tạo việc làm cho người dân địa phương tham gia trực tiếp các hoạt động du lịch.

So với trước đây, những tác động trái phép của người dân đến tài nguyên rừng đã được hạn chế ở mức tối đa. Kết quả này có được là nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương và Vườn quốc gia làm tốt công tác hỗ trợ sinh kế cho người dân. Đặc biệt, mỗi người dân cũng nâng cao ý thức trong việc giữ rừng, bảo vệ để hưởng lợi từ rừng di sản.