Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, việc chuyển đổi số trong hoạt động của Quốc hội trở thành một yêu cầu cấp thiết. Quốc hội Việt Nam, với vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, đang đứng trước nhu cầu đổi mới toàn diện phương thức hoạt động để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong các lĩnh vực lập pháp, giám sát, và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước.

Hiện nay, mô hình làm việc truyền thống của Quốc hội vẫn còn mang tính thủ công, phân tán dữ liệu và thiếu kết nối. Điều này có thể dẫn đến nguy cơ mất tính thời sự trong việc ra quyết định. Để giải quyết vấn đề này, cần tăng cường tuyên truyền và nâng cao nhận thức về vai trò quan trọng của chuyển đổi số trong vận hành hoạt động của Quốc hội. Đồng thời, cần định hình lộ trình và giải pháp cụ thể với sự chỉ đạo chiến lược, quyết liệt của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số của Quốc hội.

Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của Quốc hội đã được thành lập vào ngày 15/11/2024. Kể từ khi thành lập, Ban Chỉ đạo đã đạt được những kết quả ban đầu rất tích cực. Cụ thể, ngày 13/5/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 1637/NQ-UBTVQH15, phê duyệt Đề án Chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2025-2030.

Bên cạnh đó, hệ thống ứng dụng (App) Quốc hội 2.0 đã được xây dựng, cho phép đại biểu Quốc hội sử dụng trên các thiết bị di động để phục vụ hoạt động của mình. Hệ thống này đã được nâng cấp với nền tảng số toàn diện, thiết kế chuyên biệt, hỗ trợ rất hiệu quả hoạt động của đại biểu trong việc quản lý tài liệu và tra cứu thông tin. Ngoài ra, còn có các hệ thống khác như Hệ thống Gỡ băng ghi âm, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hoạt động của Quốc hội, Hệ thống Quản lý văn bản và điều hành điện tử. Tất cả các hệ thống này đều mang lại hiệu quả vượt trội với tốc độ xử lý và độ chính xác cao.

Để thực hiện thành công các nhiệm vụ, cần tập trung vào một số giải pháp trọng tâm trong tổ chức và triển khai. Cụ thể như xây dựng nhận thức và văn hóa số, hoàn thiện hạ tầng và nền tảng số, số hóa quy trình và tự động hóa, tăng cường tương tác và minh bạch với cử tri. Với sự chỉ đạo chiến lược của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và quyết tâm chính trị cao, hoàn toàn có thể xây dựng một ‘Quốc hội số’ minh bạch, hiện đại, đáp ứng kỳ vọng của nhân dân và xu thế phát triển.

Quốc hội số sẽ là một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa hoạt động của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, giúp tăng cường tính minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ. Việc chuyển đổi số trong hoạt động của Quốc hội không chỉ là một yêu cầu mà còn là một cơ hội để đổi mới và phát triển, hướng tới mục tiêu phục vụ tốt hơn cho người dân và đất nước.

Trong thời đại số, việc phát triển bền vững phụ thuộc vào nhiều yếu tố, và văn hóa số đang nổi lên như một chìa khóa quan trọng. Tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, TS Nguyễn Thị Trang, Giảng viên Học viện Hành chính và Quản trị công, đã trình bày về vai trò then chốt của văn hóa số trong xây dựng xã hội số và chính phủ số.

TS Nguyễn Thị Trang nhấn mạnh rằng văn hóa số không chỉ là nền tảng mà còn là cốt lõi cho sự phát triển bền vững trong thời đại số. Để có một nền kinh tế số phát triển, trước hết phải có một xã hội số, và để có xã hội số, cần phải có văn hóa số từ nhận thức, tư duy đến hành vi ứng xử trên không gian mạng. Văn hóa số đóng vai trò quan trọng trong việc định hình cách thức con người tương tác, làm việc và sống trong môi trường số.

Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam vẫn còn thiếu những quy định cụ thể về văn hóa công vụ số, đặc biệt là trong việc giao tiếp và tương tác số của cán bộ, công chức. Điều này gây ra khoảng trống trong việc định hình văn hóa số cho đội ngũ cán bộ, công chức. Là Chủ nhiệm đề tài khoa học cấp Bộ về xây dựng văn hóa số cho đội ngũ cán bộ ngành nội vụ, TS Nguyễn Thị Trang kiến nghị bổ sung nội dung về văn hóa số vào các quy định hiện hành và đề xuất cần có khung năng lực số, gồm cả kỹ năng chuyên môn lẫn đạo đức số và bảo mật thông tin.

Vai trò của thanh niên trong việc thúc đẩy văn hóa số cũng được TS Nguyễn Thị Trang đánh giá cao. Thanh niên, đặc biệt là lực lượng tình nguyện viên trẻ, đã tích cực hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính số, đóng vai trò ‘cầu nối số’ giữa người dân và chính quyền. Phong trào ‘xóa mù số’ do đoàn viên, sinh viên triển khai đang giúp rút ngắn khoảng cách số giữa các vùng miền, nhóm tuổi, đối tượng yếu thế.

TS Nguyễn Thị Trang cũng cảnh báo về tình trạng lệch chuẩn văn hóa số và đề xuất ứng dụng AI trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trên môi trường số. Một video ứng dụng AI đã được giới thiệu tại Diễn đàn, nhằm phản bác luận điệu sai lệch và lan tỏa thông tin chính thống.

Chuyển đổi số không chỉ là thay đổi công nghệ mà là thay đổi văn hóa, từ tư duy đến hành vi. TS Nguyễn Thị Trang nhấn mạnh rằng một xã hội số chỉ bền vững khi có văn hóa số là nền tảng. Đồng thời, chị đề xuất xây dựng Luật Công nghiệp Văn hóa, để vừa bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc, vừa thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm sáng tạo mang bản sắc Việt Nam ra thế giới trong thời đại số.

Với sự phát triển không ngừng của công nghệ và internet, việc xây dựng văn hóa số đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng trong quá trình phát triển của mỗi quốc gia. Văn hóa số không chỉ phản ánh cách thức con người sống và làm việc trong môi trường số mà còn đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng nền tảng cho sự phát triển bền vững.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, Việt Nam cần tập trung vào xây dựng văn hóa số để có thể tận dụng tối đa cơ hội và vượt qua thách thức. Việc xây dựng văn hóa số cần được thực hiện một cách toàn diện, từ nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của văn hóa số, đến việc xây dựng các quy định và chính sách cụ thể hỗ trợ sự phát triển của văn hóa số.

Có thể thấy, văn hóa số có vai trò quan trọng trong việc quyết định sự thành công của quá trình chuyển đổi số và phát triển bền vững. Bằng cách tập trung vào việc xây dựng văn hóa số, Việt Nam có thể tạo ra một môi trường số an toàn, lành mạnh và tích cực, từ đó thúc đẩy sự phát triển của kinh tế, xã hội và văn hóa.

Chuyển đổi số (CĐS) đang trở thành một trong những định hướng chiến lược quan trọng của Tổng công ty Dầu khí Việt Nam – PVEP, trong nỗ lực trở thành doanh nghiệp dầu khí tiên phong hoạt động theo mô hình doanh nghiệp số. Quá trình này đã được triển khai một cách bài bản và toàn diện, dưới sự chỉ đạo sát sao của Ban Thường vụ Đảng ủy và Ban Tổng Giám đốc Tổng công ty.

PVEP đã ban hành các nghị quyết và chương trình thực hiện Nghị quyết số 184/NQ-ĐU ngày 15/02/2022 của Đảng ủy Petrovietnam về CĐS tại các đơn vị thành viên/trực thuộc Tập đoàn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Cùng với đó, Tổng công ty cũng thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số và kiện toàn Phòng công nghệ thông tin – Chuyển đổi số chuyên trách.

Mục tiêu của PVEP là vận hành toàn diện trên nền tảng số, tận dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và tự động hóa để tăng độ chính xác trong việc ra quyết định và giảm chi phí vận hành. Tổng công ty cũng chú trọng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực số, xây dựng văn hóa số trong toàn PVEP.

Trong thời gian qua, PVEP đã triển khai hệ thống ERP cho các lĩnh vực tài chính, lập kế hoạch, quản lý dự án và hệ thống cơ sở dữ liệu thăm dò, khai thác (EPDB) đồng bộ với hệ thống của Petrovietnam. Tổng công ty cũng đã ứng dụng các công cụ số, như ký số điện tử, công cụ quản lý dự án, để đem lại kết quả tích cực.

Trong năm 2024 và nửa đầu 2025, PVEP tiếp tục triển khai nhiều chương trình CĐS trọng điểm. Nổi bật là việc ký kết hợp đồng tư vấn, xây dựng chiến lược CĐS giai đoạn 2025-2030 với FPT. Dự án Hệ thống hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP) giai đoạn 1 cũng đang được triển khai tại trụ sở Tổng công ty và các đơn vị thành viên.

PVEP cũng đặc biệt chú trọng phát triển cơ sở dữ liệu thăm dò, khai thác (EPDB) với tần suất cập nhật hằng ngày. Hệ thống này giúp các chuyên gia và kỹ sư nhanh chóng truy xuất, phân tích và mô phỏng dữ liệu địa chất, từ đó dự báo sản lượng, tối ưu vận hành mỏ, nâng cao hiệu suất khai thác và kiểm soát chi phí.

Bên cạnh đó, PVEP cũng tích cực mở rộng hợp tác với các đối tác công nghệ quốc tế, như Tập đoàn Dịch vụ Dầu khí Schlumberger, để tận dụng tri thức, kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến nhằm tăng tốc quá trình CĐS.

Việc ứng dụng đồng bộ các công cụ quản trị hiện đại không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình vận hành, tiết kiệm thời gian và chi phí, mà còn nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong công tác điều hành, quản trị doanh nghiệp. Đây được xem là bước tiến lớn trong xây dựng nền tảng quản trị số, đồng thời tối ưu hóa năng suất lao động, tạo điều kiện cho cán bộ nhân viên phát huy năng lực, chủ động trong công việc và thích ứng với môi trường làm việc hiện đại.

Tóm lại, CĐS đang là một trong những chiến lược trọng tâm của PVEP, giúp Tổng công ty nâng cao khả năng cạnh tranh, tối ưu chi phí sản xuất, sẵn sàng thích ứng với các tiêu chuẩn quốc tế mới.