Các tập đoàn ô tô hàng đầu thế giới như Toyota, Volkswagen và BMW đã chọn hợp tác với các nhà sản xuất ô tô địa phương tại Trung Quốc – thị trường lớn nhất thế giới – để không chỉ mở rộng thị phần mà còn tạo ra cơ hội lan tỏa kiến thức. Sự hợp tác này không chỉ giúp các công ty nước ngoài tiếp cận thị trường rộng lớn mà còn giúp các nhà sản xuất Trung Quốc nâng cao chất lượng sản phẩm của mình.

Ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã trải qua một giai đoạn tăng trưởng nhanh chóng trong những năm gần đây, trở thành một trong những thị trường lớn nhất thế giới. Từ năm 2001 đến năm 2017, ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã sản xuất hơn 1/3 tổng số xe được sản xuất hoặc bán ra trên toàn thế giới. Không chỉ số lượng tăng, chất lượng của xe Trung Quốc cũng được cải thiện đáng kể. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ trục trặc của xe du lịch nội địa Trung Quốc đã giảm 75% từ năm 2001 đến năm 2014.

Một phần quan trọng của sự cải thiện này có thể được quy cho sự lan tỏa kiến thức từ các công ty ô tô nước ngoài thông qua các liên doanh. Shengmao Cao, trợ lý giáo sư chiến lược tại Kellogg, định nghĩa sự lan tỏa kiến thức này là việc các công ty có thể quan sát và áp dụng kiến thức và bí quyết sản xuất của nhau một cách tự nhiên hoặc thông qua các thỏa thuận hợp tác.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích hàng nghìn cuộc khảo sát do J.D. Power & Associates thực hiện từ năm 2001 đến năm 2014. Kết quả cho thấy rằng hiệu ứng lan tỏa tri thức từ các liên doanh đã đóng góp 8,3% vào sự cải thiện chất lượng tổng thể của ô tô Trung Quốc trong giai đoạn đó. Việc định lượng những hiệu ứng lan tỏa này không chỉ giúp các công ty hiểu rõ hơn về quyết định hợp tác mà còn cung cấp cái nhìn sâu sắc về chính sách công nghiệp và chiến lược kinh doanh trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.

Tuy nhiên, sự hợp tác này cũng đặt ra câu hỏi về việc làm thế nào các công ty nước ngoài cân bằng giữa việc kiếm lợi nhuận và khả năng nuôi dưỡng một đối thủ cạnh tranh trong tương lai. Trong khi hợp tác với các nhà sản xuất địa phương giúp các công ty nước ngoài tiếp cận thị trường Trung Quốc, họ cũng có nguy cơ tạo ra một đối thủ cạnh tranh mạnh mẽ trong tương lai.

Về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng các công ty cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về chiến lược hợp tác và đặt ra các mục tiêu cụ thể. Họ cần phải đánh giá rủi ro và cơ hội từ việc hợp tác với các nhà sản xuất địa phương, cũng như tìm cách cân bằng giữa việc kiếm lợi nhuận và xây dựng mối quan hệ hợp tác lâu dài.

Nhiều chủ sở hữu salon ô tô tại Việt Nam đã quyết định từ chối kinh doanh xe Trung Quốc đã qua sử dụng do một số lý do quan trọng. Gần 2 năm trở lại đây, thị trường Việt Nam đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể của các thương hiệu ô tô Trung Quốc, với nhiều mẫu mã mới được bán ra. Tuy nhiên, mảng xe cũ liên quan đến các thương hiệu này lại không mấy sôi động.

Anh Nguyễn Kiên, chủ salon CarAZ tại Hà Nội, cho biết anh đã quyết định không kinh doanh xe Trung Quốc đã qua sử dụng. Lý do chính là thanh khoản thấp, trượt giá nhanh và thiếu cơ sở hạ tầng hỗ trợ cho xe điện. Về thanh khoản thấp, anh Kiên cho rằng tâm lý e ngại của người mua là nguyên nhân chính. Nhiều khách hàng lo sợ hãng xe Trung Quốc nhanh chóng rút khỏi Việt Nam, khiến việc bảo hành và sửa chữa trở nên khó khăn. Hơn nữa, họ cũng chưa có niềm tin về độ bền lâu dài của xe Trung Quốc.

Một vấn đề khác là tốc độ giảm giá quá nhanh của xe Trung Quốc. Nhiều hãng xe Trung Quốc ban đầu định giá xe cao, sau đó nhanh chóng giảm giá mạnh để kích cầu, khiến khách hàng cũ hụt hẫng và các salon xe cũ cũng phải dè chừng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến giá trị của xe mà còn tạo ra sự không chắc chắn cho người mua.

Đối với xe điện Trung Quốc, anh Kiên cho rằng rào cản lớn nhất nằm ở hạ tầng trạm sạc và thói quen sử dụng của người Việt. Người ở vùng sâu vùng xa thường không chọn xe điện do lo ngại về việc tìm kiếm trạm sạc, còn người ở chung cư thành phố lại băn khoăn về việc lắp sạc. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc phát triển hạ tầng hỗ trợ cho xe điện tại Việt Nam.

Vì những lý do trên, anh Kiên đã quyết định không kinh doanh xe Trung Quốc đã qua sử dụng. Anh cho rằng phân khúc này có thể sẽ có tiềm năng trong tương lai, nhưng cần phải chọn lọc kỹ càng thương hiệu và mẫu mã. Điều quan trọng là người mua cần phải cân nhắc kỹ lưỡng về các yếu tố như độ bền, giá trị và hạ tầng hỗ trợ trước khi đưa ra quyết định mua xe.

Trong bối cảnh thị trường ô tô Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, việc các chủ salon ô tô cân nhắc kỹ lưỡng về việc kinh doanh xe Trung Quốc đã qua sử dụng là một điều dễ hiểu. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ và sự thay đổi trong nhu cầu của người tiêu dùng, có thể trong tương lai, phân khúc xe Trung Quốc đã qua sử dụng sẽ trở nên phổ biến hơn.