Siêu Trái Đất TOI-184 hé mở bí mật

Linh — Sun, 31 Aug 2025 14:45:26 +0000

Một khám phá mới của NASA đã tiết lộ sự tồn tại của một hành tinh bí ẩn, được mệnh danh là ‘siêu Trái Đất’, cách chúng ta 154 năm ánh sáng. Hành tinh này, có tên TOI-1846 b, có kích thước lớn gấp gần hai lần và nặng gấp bốn lần Trái Đất, đang thu hút sự chú ý của các nhà khoa học vì tín hiệu lặp lại mà nó phát ra.

TESS đã ghi nhận hơn 7.600 sự kiện “quá cảnh” và xác nhận hơn 630 hành tinh cho đến nay. Ảnh minh hoạ: NASA

TOI-1846 b quay quanh một ngôi sao lùn đỏ nhỏ với chu kỳ chỉ 4 ngày, tạo ra hiện tượng giảm sáng lặp lại kỳ lạ trên ngôi sao chủ. Kính viễn vọng không gian TESS của NASA đã quan sát thấy mô hình mờ sáng này vào tháng 3 hàng năm, lần đầu tiên thu hút sự chú ý của các nhà khoa học. Sau đó, TOI-1846 b đã được xác nhận bởi một nhóm các nhà khoa học sử dụng cả kính thiên văn trên không gian và dưới mặt đất.

Phát hiện hành tinh đầu tiên đang ‘tự hủy diệt’

Hành tinh này rơi vào ‘khoảng trống bán kính’ – vùng kích thước mà các hành tinh xuất hiện thưa thớt, nằm giữa các hành tinh nhỏ, đá như Trái Đất và các hành tinh lớn, giàu khí như Sao Hải Vương. Mặc dù nhiệt độ bề mặt ước tính lên tới 600 độ F (khoảng 315 độ C), các nhà nghiên cứu cho rằng TOI-1846 b vẫn có thể chứa nước.

Các nhà nghiên cứu tin rằng TOI-1846 b có lõi rắn, giàu đá, một lớp băng dày đặc, và thậm chí có thể có một đại dương nông hoặc một lớp khí quyển mỏng. Các phép đo của nhóm nghiên cứu cũng cho thấy hành tinh này quay quanh ngôi sao chủ chỉ trong chưa đầy 4 ngày, trên một quỹ đạo gần hơn nhiều so với khoảng cách của Sao Thủy với Mặt Trời trong Hệ Mặt Trời.

Ngôi sao chủ của TOI-1846 b là một ngôi sao lùn đỏ, có kích thước và khối lượng bằng khoảng 40% của Mặt Trời, và phát sáng ở nhiệt độ khoảng 6.000 độ F (khoảng 3.300 độ C). Vì sao lùn đỏ có kích thước nhỏ hơn và phát sáng yếu hơn, nên các hành tinh phải quay rất gần để nhận đủ nhiệt.

Điều này cũng khiến việc phát hiện hành tinh trở nên dễ dàng hơn khi chúng đi ngang qua trước ngôi sao, gây ra sự mờ sáng nhỏ dễ nhận diện bằng kính viễn vọng. NASA hy vọng Kính viễn vọng Không gian James Webb sẽ sớm nhắm tới TOI-1846 b để nghiên cứu bầu khí quyển bằng ánh sáng hồng ngoại.

Nếu điều kiện phù hợp, Webb có thể phát hiện dấu hiệu của hơi nước, methane, carbon dioxide hoặc các loại khí khác. Các kính thiên văn mặt đất như Đài quan sát Gemini ở Hawaii cũng đang hỗ trợ, sử dụng thiết bị chính xác MAROON-X để đo sự dao động nhỏ của ngôi sao gây ra bởi lực hấp dẫn của hành tinh, giúp xác định khối lượng của nó và phát hiện các hành tinh ẩn khác.

Các nhà nghiên cứu cho rằng TOI-1846 b không phải là hành tinh duy nhất trong hệ này. Những thay đổi nhẹ trong quỹ đạo của nó cho thấy có thể tồn tại một hành tinh khác trong cùng hệ sao, có thể nằm ở vùng xa hơn và mát hơn, tức là khu vực có thể sống được (habitable zone).

Khám phá này đi kèm với một phát hiện khác gần đây: TOI-715 b, một hành tinh siêu Trái Đất khác, nằm cách Trái Đất 137 năm ánh sáng, cũng quay quanh một sao lùn đỏ. Cả hai hành tinh này giúp các nhà thiên văn học hiểu rõ hơn về cơ chế vì sao một số hành tinh nhỏ mất khí quyển theo thời gian, trong khi những hành tinh khác vẫn giữ được.

Vì sao lùn đỏ chiếm khoảng 75% tổng số sao trong Dải Ngân Hà, nên việc nghiên cứu các hành tinh như TOI-1846 b có thể tiết lộ bao nhiêu thế giới có thể sinh sống đang ẩn mình trong ‘sân sau’ của chúng ta trong thiên hà.

Phát hiện siêu Trái Đất mới ở khoảng cách 35 năm ánh sáng có thể tồn tại nước

Linh — Thu, 21 Aug 2025 16:54:22 +0000

Một nhóm các nhà nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Ngoại hành tinh Trottier (IREx) tại Canada đã thực hiện một cuộc điều tra chuyên sâu về hệ thống hành tinh quay quanh L98-59, một ngôi sao lùn đỏ nằm cách Trái Đất khoảng 35 năm ánh sáng. Cuộc nghiên cứu này đã dẫn đến việc phát hiện ra hành tinh thứ năm trong hệ thống này, được đặt tên là L98-59 f. Đây là một siêu Trái Đất nằm trong vùng sự sống của sao mẹ, nơi nước có thể tồn tại ở trạng thái lỏng.

Vùng sự sống Goldilocks, hay còn gọi là vùng có thể ở, là khu vực có khoảng cách thích hợp với sao mẹ để các hành tinh nhận được lượng nhiệt phù hợp và duy trì nước ở dạng lỏng. Trong Hệ Mặt Trời của chúng ta, có ba hành tinh thuộc vùng này: Sao Kim, Trái Đất và Sao Hỏa. Sự hiện diện của L98-59 f đã được phát hiện thông qua những biến thiên tinh tế trong chuyển động của ngôi sao, được xác định bằng phương pháp đo vận tốc xuyên tâm.

L98-59 f nhận được năng lượng từ sao mẹ L98-59 tương đương với năng lượng mà Trái Đất nhận được từ Mặt Trời. Điều này khiến nó trở thành một mục tiêu hấp dẫn cho các dự án tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh. Trước đó, ngôi sao mẹ L98-59 đã được kính viễn vọng không gian TESS của NASA phát hiện lần đầu tiên vào năm 2019. Hệ thống này ngay lập tức gây chú ý với 4 hành tinh có kích thước gần giống Trái Đất quay quanh nó.

Các hành tinh trong hệ thống L98-59 có những đặc điểm rất đa dạng, từ tiểu hành tinh Trái Đất hiếm hoi L98-59 b đến các hành tinh có thể trải qua hoạt động núi lửa cực độ do thủy triều. Việc phát hiện ra L98-59 f được xem là một tin tức đáng chờ đợi. Việc tìm thấy một hành tinh ôn đới trong một hệ thống nhỏ gọn như vậy khiến khám phá này đặc biệt thú vị. Nó làm nổi bật sự đa dạng đáng kể của các hệ thống ngoại hành tinh và củng cố việc nghiên cứu các hành tinh có khả năng sinh sống xung quanh các ngôi sao có khối lượng thấp.

Khoảng cách chỉ 35 năm ánh sáng từ Trái Đất cũng đưa L98-59 f vào danh sách các ngoại hành tinh có tiềm năng sinh sống gần nhất mà nhân loại từng biết đến. Nghiên cứu này vừa được công bố trên tạp chí khoa học The Astronomical Journal, mở ra những hy vọng mới trong việc tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh và khám phá vũ trụ.

Siêu Trái Đất – Kinhtehoinhap.com

Siêu Trái Đất TOI-184 hé mở bí mật

Phát hiện siêu Trái Đất mới ở khoảng cách 35 năm ánh sáng có thể tồn tại nước