Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trong lĩnh vực công nghệ, với tiềm năng phát triển vượt xa tưởng tượng. Tuy nhiên, để đạt được sự phát triển bền vững, cần có một lộ trình cụ thể theo từng giai đoạn, ưu tiên giải quyết các vấn đề cốt lõi trước khi bước vào giai đoạn tăng tốc.

Chính phủ Việt Nam đã và đang tích cực thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo động lực tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững. Mới đây, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số, tạo ra một sân chơi minh bạch và hoàn thiện khung pháp lý cho ngành công nghiệp mới nổi này.

Các chuyên gia đánh giá cao các động thái quyết liệt của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy công nghệ sáng tạo và ứng dụng AI vào mọi lĩnh vực hoạt động. Tuy nhiên, trên hành trình đưa AI vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, vẫn còn những thách thức cần được giải quyết.

Theo TS. Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế Số Việt Nam (VIDE), có 4 thách thức chính kìm hãm sự phát triển của AI tại Việt Nam, bao gồm: ‘cơn khát’ dữ liệu chất lượng cao, khủng hoảng nguồn nhân lực, chi phí đầu tư và sự mơ hồ về chiến lược, cũng như rào cản pháp lý, đạo đức và an ninh.

Để giải quyết những thách thức này, TS. Quý đề xuất một lộ trình phát triển AI với mục tiêu ‘xây nền móng trước, tăng tốc sau’, bao gồm hai giai đoạn. Trong giai đoạn hiện tại, cần tập trung giải quyết dứt điểm 4 nút thắt trên, ưu tiên hàng đầu là giải quyết khủng hoảng nhân lực và dữ liệu.

Về nhân lực, cần một chiến lược ‘ba chân kiềng’ đồng bộ, bao gồm cải cách đào tạo trong các trường đại học, có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp lớn và mở các chương trình đào tạo quy mô lớn. Về dữ liệu, cần khởi động chương trình quốc gia về số hóa và chuẩn hóa dữ liệu trong các lĩnh vực công quan trọng.

Đến giai đoạn 2 (2026-2030), mới bắt đầu tăng tốc và chuyên môn hóa, tập trung vào phát triển các ứng dụng AI đẳng cấp thế giới trong các lĩnh vực có lợi thế. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ có mục tiêu cho các doanh nghiệp AI tiềm năng nhất, giúp họ trở thành các thương hiệu uy tín trong khu vực.

Về phía doanh nghiệp, ông Cheng Xueli, Founder Quỹ đầu tư Hanfu và Công ty Công nghệ Zhiji, khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần không ngừng học hỏi, duy trì tinh thần đổi mới sáng tạo và đặc biệt là mở rộng tầm nhìn ra thị trường quốc tế.

Chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp tại Việt Nam đang đối mặt với một khoảng trống đáng kể, tạo cơ hội cho các startup ứng dụng công nghệ vào lĩnh vực này. Tại một tọa đàm về chuyển đổi số diễn ra gần đây tại Hà Nội, các chuyên gia đã thảo luận về chiến lược số hóa quốc gia và vai trò quan trọng của ngành nông nghiệp trong các nghị quyết lớn.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa, Phó Viện trưởng Viện Trí Việt và Chủ tịch Trung tâm Thông tin Truyền thông số Việt Nam, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiện đại hóa nông nghiệp. Với 80% dân số tập trung ở vùng nông thôn, Việt Nam coi việc hiện đại hóa nông nghiệp là con đường tất yếu cho sự phát triển của đất nước. Tuy nhiên, ông Hòa cũng chỉ ra rằng vẫn còn những thách thức thực tiễn cần được giải quyết, bao gồm hạ tầng, nhân lực và tiêu chuẩn chất lượng.

Sự thiếu đồng bộ trong việc triển khai công nghệ và quản trị đã dẫn đến một khoảng cách giữa chủ trương và thực tế. Ông Hòa đưa ra ví dụ về việc QR code chỉ có giá trị trong 3 tháng do Ủy ban không có thiết bị để đồng bộ hóa dữ liệu. Ngoài ra, năng lực của nguồn nhân lực cũng là một yếu tố cần quan tâm khi cán bộ ở địa phương không biết sử dụng công nghệ. Ông Hòa cũng lưu ý về phương pháp đánh giá hiệu quả chuyển đổi số, cho rằng các quốc gia thành công thường đo lường từ góc độ người dân.

Trong bối cảnh đó, các startup nông nghiệp ứng dụng công nghệ đang nhận được sự quan tâm lớn. Một số startup đã thành công trong việc huy động vốn và mở rộng quy mô. Các thương vụ gần đây trong lĩnh vực công nghệ nông nghiệp Việt Nam bao gồm vòng gọi vốn của các công ty như Techcoop, FoodMap, Tepbac và Cricket One.

Các chuyên gia cho rằng khoảng trống trong chuyển đổi số ngành nông nghiệp tạo cơ hội cho các startup ứng dụng công nghệ tham gia vào giải quyết các thách thức thực tiễn. Với sự hỗ trợ từ các nhà đầu tư mạo hiểm, các startup nông nghiệp đang có tiềm năng lớn để phát triển và đóng góp vào sự phát triển của ngành nông nghiệp tại Việt Nam.

Nhìn chung, chuyển đổi số ngành nông nghiệp tại Việt Nam đang là một quá trình tất yếu, và các startup ứng dụng công nghệ đang đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các thách thức thực tiễn. Tuy nhiên, để thành công, các startup cần phải có sự hỗ trợ từ các nhà đầu tư mạo hiểm, cũng như sự quan tâm và hỗ trợ từ chính phủ.