Ngày 20-7 vừa qua, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có một cuộc phỏng vấn với nhà báo Pavel Zarubin, trong đó ông bảo vệ nỗ lực nội địa hóa ngành công nghiệp sản xuất ô tô của Nga – một quá trình kéo dài hàng thập kỷ. Ông Putin cho rằng việc phát triển ngành công nghiệp ô tô nội địa là điều thiết yếu để bảo vệ quyền tự chủ về kinh tế và chính trị của đất nước.

Ông Putin nhắc lại vào thập niên 1990, một số thành viên trong chính phủ đã muốn từ bỏ việc phát triển ngành công nghiệp ô tô và chuyển sang phụ thuộc vào xe nhập khẩu, nhưng ông đã phản đối quan điểm này. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta phải nói đến vấn đề độc lập công nghệ. Nếu chúng ta mua tất cả mọi thứ chỉ bằng nguồn thu từ dầu khí trong khi phương Tây giờ đây cố gắng cắt đứt chúng ta khỏi dầu khí thì nước Nga sẽ đơn giản là đánh mất khả năng cạnh tranh, cùng với đó là chủ quyền quốc gia.”

Quá trình phát triển ngành công nghiệp ô tô của Nga bắt đầu từ việc hợp tác với các đối tác phương Tây, khi họ được cấp phép xây dựng các nhà máy lắp ráp tại Nga. Từ đầu thập niên 2010, chính quyền Nga đã dần siết chặt yêu cầu nội địa hóa, buộc các hãng sản xuất phải chế tạo nhiều phụ tùng hơn ngay tại Nga. Ông Putin tự hào: “Đó là công việc nghiêm túc. Về cơ bản chúng ta đã tự tạo ra những chiếc ô tô của riêng mình.”

Nỗ lực nội địa hóa ngành công nghiệp ô tô của Nga đã phát huy hiệu quả sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra năm 2022, dẫn đến làn sóng các công ty phương Tây rút khỏi Nga khi phương Tây áp lệnh trừng phạt lên Matxcơva. Theo hãng phân tích Autostat, trong năm 2024, Nga đã bán hơn 1,5 triệu xe khách mới, tăng 48% so với năm trước, trong đó ô tô Lada chiếm khoảng 28% thị phần với 436.155 xe, tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu thị trường.

Tuy nhiên, các vị trí còn lại trong top 10 đều thuộc về các thương hiệu Trung Quốc. Tổng thống Putin từ lâu đã đích thân quảng bá cho ngành công nghiệp ô tô nội địa và thường xuyên xuất hiện khi lái xe Lada hoặc Kamaz. Ông cũng sử dụng xe limousine của thương hiệu xe sang Aurus – sản xuất tại Nga – làm xe tổng thống. Năm 2024, ông đã tặng xe Aurus cho nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và Quốc vương Bahrain Hamad bin Isa Al Khalifa.

Thị trường ô tô Việt Nam đang trải qua một quá trình chuyển đổi đáng kể, khi người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng các dòng ô tô gầm cao, dẫn đến sự suy giảm mạnh mẽ trong doanh số của phân khúc sedan hạng C, đặc biệt là trong tầm giá dưới 900 triệu đồng. Dựa trên báo cáo từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) và TC Motor, trong tháng 6/2025, tổng doanh số bán ô tô sedan hạng C tại Việt Nam chỉ đạt 424 xe, đánh dấu sự giảm 47 xe, tương đương 10%, so với tháng 5/2025. Nếu so sánh với tháng 6 năm ngoái, doanh số bán sedan hạng C đã giảm tới 625 xe, tương đương mức giảm lên tới 59,6%.

Trong nửa đầu năm 2025, tổng doanh số bán ô tô sedan hạng C tầm giá dưới 900 triệu đồng tại Việt Nam chỉ đạt 2.978 xe, giảm 2.391 xe, tương đương 44,6% so với cùng kỳ năm 2024. Sự sụt giảm này cho thấy sự mất dần sức hút của phân khúc sedan hạng C trong bối cảnh thị hiếu người tiêu dùng ô tô tại Việt Nam đang thay đổi đáng kể. Người tiêu dùng đang ngày càng转向 các dòng ô tô gầm cao hơn, một xu hướng đang ảnh hưởng lớn đến thị trường ô tô.

Các mẫu mã sedan hạng C đều ghi nhận sự sụt giảm doanh số trong nửa đầu năm 2025, không có ngoại lệ với bất kỳ mẫu xe nào tăng trưởng dương. Mazda3 là mẫu xe duy nhất bán được trên 1.000 xe trong 6 tháng đầu năm 2025, với 1.255 xe đến tay khách hàng. Tuy nhiên, so với năm ngoái, lượng tiêu thụ mẫu xe này đã giảm tới gần 800 xe. KIA K3 bán được gần 900 xe, giữ vững vị trí thứ hai trong phân khúc, nhưng doanh số cũng giảm tới 611 xe so với năm ngoái. Hyundai Elantra chỉ bán được 340 xe sau 6 tháng đầu năm 2025, giảm 471 xe so với cùng kỳ năm ngoái. Honda Civic bán được 345 xe, chỉ hơn Elantra 5 xe. Toyota Corolla Altis tiếp tục xếp cuối bảng với lượng xe bán ra đạt 139 chiếc, trung bình mỗi tháng chỉ bán được 23 chiếc.

Sự sụt giảm của phân khúc sedan hạng C nói chung và các mẫu xe trong phân khúc này là minh chứng rõ ràng cho sự chuyển dịch thị hiếu của người tiêu dùng ô tô Việt Nam sang các dòng ô tô gầm cao. Xu hướng này không chỉ phản ánh sự thay đổi trong nhu cầu sử dụng mà còn cho thấy sự điều chỉnh của thị trường ô tô trước những thay đổi về sở thích và nhu cầu của khách hàng.

Đối với những người quan tâm đến thị trường ô tô Việt Nam và các phân khúc xe khác, có thể tham khảo thêm thông tin tại Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) hoặc trang web của các nhà sản xuất ô tô để cập nhật thông tin mới nhất về thị trường và các mẫu xe.