Cẩm nang An ninh mạng tháng 7/2025 của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA) vừa được phát hành, mang đến những kỹ năng cơ bản để học sinh tự bảo vệ mình trên mạng. Điều đặc biệt là cẩm nang này được thực hiện bởi nhóm 4 học sinh lớp 6 với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI).

Trước đó, các số của cẩm nang an ninh mạng đã thu hút hơn 130.000 lượt tham gia của người dùng trên cả nước. Cẩm nang tháng 7/2025 là một ấn phẩm đặc biệt, được chính các bạn học sinh lớp 6 thực hiện dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia đến từ Hiệp hội An ninh mạng quốc gia.

Nhóm học sinh đã tìm hiểu và lựa chọn 5 tình huống phổ biến nhất mà học sinh thường gặp, bao gồm chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội, nhận được hướng dẫn truy cập link để ‘hack game, nhận quà’, nhận được video từ tài khoản không rõ danh tính, nhận được cuộc gọi thông báo trúng thưởng, yêu cầu cung cấp thông tin, và bị chê bai, nói xấu trên mạng xã hội.

Qua các tình huống này, chuyên gia của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia đã phân tích và hướng dẫn các em tìm ra hướng giải quyết tốt nhất để tự bảo vệ mình. Toàn bộ phần nội dung, hình ảnh, âm thanh, biên tập, chỉnh sửa của Cẩm nang An ninh mạng tháng 7 đều được thực hiện bởi các em học sinh, với sự hỗ trợ của AI.

Nhóm học sinh cho biết đã mất khoảng 2 tuần để lên ý tưởng cho cẩm nang và chỉnh sửa lại theo góp ý của chuyên gia Hiệp hội An ninh mạng quốc gia. Cẩm nang không chỉ truyền tải kỹ năng an ninh mạng an toàn cho học sinh trên môi trường mạng, mà còn là dịp để cha mẹ, thầy cô hiểu hơn về các tình huống mà các em có thể gặp phải.

Mục tiêu của Chương trình ‘Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025’ là trang bị kiến thức, kỹ năng số cho trẻ em theo từng độ tuổi để biết tự bảo vệ mình và biết cách tương tác an toàn trên môi trường mạng. Cẩm nang An ninh mạng tháng 7/2025 là một trong những nỗ lực để đạt được mục tiêu này.

Trong gần 80 năm qua, phong trào Bình dân học vụ đã trở thành một trang sử huy hoàng trong lịch sử giáo dục của Việt Nam. Phong trào này đã giúp hàng triệu người dân Việt Nam lần đầu tiên biết đọc và biết viết. Ngày nay, trong kỷ nguyên số, khát vọng nâng cao dân trí đang được tiếp nối bằng một hình thức mới – ‘bình dân học vụ số’. Thay vì chỉ là con chữ, thì nay là tri thức công nghệ và kỹ năng số hóa – những năng lực thiết yếu giúp mỗi người dân trở thành công dân số thực thụ.

Tuổi trẻ Thủ đô đang là lực lượng tiên phong, bằng tinh thần tiên phong và trái tim nhân ái, góp phần thắp lên ngọn lửa tri thức ấy một cách lặng lẽ nhưng bền bỉ, để không ai bị bỏ lại phía sau trên hành trình phát triển. Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ không chỉ đơn thuần là một hoạt động thiện nguyện mà còn là một sứ mệnh vì công bằng và sự phát triển bền vững trong thời đại số.

Khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động phong trào Bình dân học vụ – một trong những phong trào giáo dục nhân dân vĩ đại nhất trong lịch sử dân tộc. Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ, khoảng cách tri thức vẫn là một rào cản hiện hữu, đặc biệt là khoảng cách số. Tuổi trẻ Thủ đô đã và đang hóa thân thành những ‘giảng viên công nghệ’ không giáo án, không bục giảng, nhưng có sự kiên trì và lòng kiên nhẫn để truyền đạt kỹ năng số cho cộng đồng.

Với tâm thế chủ động và trái tim trách nhiệm, họ đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, như hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại thông minh, truy cập dịch vụ công trực tuyến và sử dụng mạng internet an toàn. Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu đã phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu giúp người dân, đặc biệt là những người còn khó khăn, có thể tiếp cận tri thức công nghệ và kỹ năng số hóa.

Thông qua phong trào này, tuổi trẻ Thủ đô đang tiếp tục viết nên một trang sử mới trong lịch sử giáo dục của Việt Nam, bằng cách giúp người dân vượt qua ‘khoảng cách số’ và hòa nhập vào cuộc cách mạng số. Việc phổ cập kỹ năng số cho người dân không chỉ giúp họ tiếp cận được với những tiện ích của công nghệ mà còn giúp họ có thể tham gia một cách có hiệu quả vào các hoạt động kinh tế, xã hội.

Tuổi trẻ Thủ đô đang cùng với các cấp chính quyền nỗ lực để giúp người dân Việt Nam trở thành những công dân số thực thụ. Sự phát triển của công nghệ đã tạo ra những cơ hội mới, nhưng cũng làm lộ rõ những khoảng cách. Để không ai bị bỏ lại phía sau, ‘bình dân học vụ số’ cần được triển khai một cách rộng rãi và đồng bộ.

Sự tham gia của tuổi trẻ trong phong trào này không chỉ giúp họ trưởng thành mà còn giúp họ phát triển một cách toàn diện. ‘Bình dân học vụ số’ là sự tiếp nối trực tiếp của phong trào Bình dân học vụ trước kia và có ý nghĩa rất lớn trong việc giảm khoảng cách số. Tuổi trẻ Thủ đô đang thể hiện vai trò của mình trong việc đảm bảo công bằng về tiếp cận thông tin và tri thức.

Sự đóng góp của họ là cần thiết và thiết thực trong tiến trình phát triển bền vững của đất nước. Từ các mô hình tiêu biểu trong việc triển khai ‘bình dân học vụ số’, có thể nhận thấy vai trò của tuổi trẻ trong việc phổ cập tri thức công nghệ. Điều quan trọng là mỗi cá nhân trẻ đều có thể trở thành một điểm sáng trong việc lan tỏa tri thức và chuyển giao công nghệ một cách thuận lợi và công bằng.

Cuộc cách mạng số đang là xu thế của thời đại và đòi hỏi mỗi người dân phải được trang bị kỹ năng số để có thể hòa nhập. Tuổi trẻ Thủ đô, bằng những hành động thiết thực và tiếp nối truyền thống của cha ông, đã giúp mọi người tiếp cận gần hơn với cuộc cách mạng số. Họ đang góp phần viết nên một lịch sử mới về tinh thần đoàn kết và sẻ chia trong cộng đồng.

Truyền thống ‘hướng về dân’ trong giáo dục đã được tiếp nối một cách linh hoạt và sáng tạo để thế hệ trẻ có thể chung tay giải quyết những vấn đề của thời đại. Đó cũng là bản cam kết của tuổi trẻ trong và ngoài nước để tạo ra lợi thế trong phát triển bền vững của thế hệ tiếp theo thông qua một số chiến lược toàn diện.

Chiều ngày 28/7, tại Quảng Ngãi, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã tổ chức Lễ phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’. Chương trình này được triển khai với mục tiêu đẩy mạnh việc học tập và ứng dụng công nghệ số trong cộng đồng, lấy người dân làm trung tâm và chủ thể, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ngãi, ông Nguyễn Tấn Liêm, cho biết mục tiêu của phong trào này là rất thiết thực và đơn giản: giúp mỗi người dân tiếp cận và tham gia học tập, nâng cao hiểu biết về chuyển đổi số và kỹ năng số. Qua đó, người dân có thể mua bán và thanh toán an toàn trên môi trường mạng, đưa sản phẩm vươn ra toàn quốc và thế giới, cũng như tự bảo vệ mình trước những thông tin xấu độc và trò lừa đảo trên không gian mạng.

Ông Nguyễn Tấn Liêm nhấn mạnh rằng ‘Bình dân học vụ số’ chính là trang bị những kỹ năng tối thiểu và cần thiết để mỗi người dân có thể làm chủ công nghệ, cải thiện cuộc sống và cùng nhau xây dựng quê hương giàu đẹp. Để đảm bảo phong trào lan tỏa sâu rộng và hiệu quả, ông Liêm đề nghị các cấp ủy đảng, chính quyền, địa phương và đoàn thể xem đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm.

Ông Liêm cũng kêu gọi các doanh nghiệp viễn thông và công nghệ số chung tay góp sức xây dựng những nền tảng và ứng dụng đơn giản, dễ dùng và hiệu quả cao. Sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp sẽ giúp người dân dễ dàng tiếp cận với công nghệ số và tận dụng được các cơ hội mà công nghệ mang lại.

Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Bí thư Tỉnh đoàn Quảng Ngãi, ông Nguyễn Văn Mạnh, cho rằng đoàn viên thanh niên là thế hệ trẻ với lợi thế nhanh nhạy trong việc nắm bắt thông tin và có khả năng thích ứng cao với công nghệ số. Ông cam kết sẽ tích cực hưởng ứng phong trào bằng việc làm thiết thực và phù hợp, nhằm giúp đoàn viên thanh niên trở thành lực lượng tiên phong trong việc ứng dụng và phát triển công nghệ số.

Tại buổi lễ, các đại biểu đã thực hiện nghi thức bấm nút phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’. Đồng thời, Tiến sĩ Nguyễn Lương Vương, Trưởng ngành Trí tuệ nhân tạo (Đại học FPT Đà Nẵng), đã truyền đạt chuyên đề về nâng cao nhận thức trí tuệ nhân tạo (AI) cho các đại biểu, đoàn viên, thanh niên và người lao động trong cơ quan nhà nước tỉnh Quảng Ngãi.

Qua chuyên đề này, các đại biểu đã được cung cấp kiến thức và thông tin về lợi ích và ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong cuộc sống hàng ngày và công việc. Điều này sẽ giúp họ có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về công nghệ AI, cũng như cách thức áp dụng nó vào thực tiễn.

Phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ là một bước tiến quan trọng trong việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong cộng đồng tại Quảng Ngãi. Với sự tham gia tích cực của các cấp ủy đảng, chính quyền, địa phương, đoàn thể và doanh nghiệp, phong trào này hứa hẹn sẽ mang lại nhiều kết quả tích cực và góp phần xây dựng một xã hội số vững mạnh và phát triển.

Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lâm Đồng đã ban hành tài liệu “Bình dân học vụ số” nhằm triển khai rộng rãi phong trào “Bình dân học vụ số” trên toàn tỉnh. Mục tiêu của phong trào này là phổ cập kỹ năng số cơ bản đến tất cả các xã, phường, đặc khu và các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương và trường học trên địa bàn tỉnh tích cực tuyên truyền và phát động phong trào học tập kỹ năng số thông qua nền tảng trực tuyến https://binhdanhocvuso.gov.vn và chuyên trang sổ tay “Bình dân học vụ số” tại địa chỉ https://binhdanhocvuso.lamdong.gov.vn.

Người tham gia học tập sẽ sử dụng tài khoản VNeID để đăng nhập vào hệ thống khóa học số hóa, bao gồm tài liệu đọc, video bài giảng, kiểm tra trực tuyến và theo dõi tiến độ học tập. Hệ thống này được thiết kế để đảm bảo việc học theo lộ trình, có kiểm tra tự động và cấp chứng nhận hoàn thành. Ưu điểm của hệ thống là cho phép học linh hoạt, mọi lúc, mọi nơi, phù hợp với cả người trẻ và người lớn tuổi.

UBND cấp xã sẽ chỉ đạo các tổ công nghệ số cộng đồng hỗ trợ người dân truy cập và tham gia học tập. Ngoài ra, Tỉnh đoàn sẽ phát động phong trào học tập kỹ năng số trong đoàn viên thanh niên và lan tỏa phong trào này trong cộng đồng.

Lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng cho biết, phong trào “Bình dân học vụ số” được kỳ vọng sẽ tạo ra bước chuyển mạnh mẽ trong nâng cao dân trí số, thu hẹp khoảng cách số và chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng để thích ứng với quá trình chuyển đổi số toàn diện của tỉnh Lâm Đồng trong thời gian tới.

Trong thời đại số hóa hiện nay, việc chuyển đổi số đang ngày càng gia tăng và mang lại nhiều lợi ích cho xã hội. Tuy nhiên, đi cùng với đó là những rủi ro về an ninh mạng mà mỗi người dùng internet cần phải đối mặt. Thông tin và dữ liệu đã trở thành tài sản quý giá, và mỗi công dân số cần trang bị kỹ năng phòng vệ cơ bản để bảo vệ mình và góp phần giữ vững an ninh mạng quốc gia.

Mạng xã hội, nơi chứa đựng nhiều thông tin cá nhân, đang trở thành mảnh đất nguy hiểm nếu người dùng không có kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân. Người dùng cần lưu ý không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm trên mạng xã hội, đặt mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố và không tải xuống các tập tin không rõ nguồn gốc. Điều này sẽ giúp ngăn chặn việc lộ thông tin cá nhân và giảm thiểu rủi ro bị tấn công mạng.

Bên cạnh đó, không gian mạng dễ bị thao túng bởi tin giả và các luận điệu sai trái. Vì vậy, công dân số cần có kỹ năng kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ. Điều này không chỉ giúp ngăn chặn sự lan rộng của tin giả mà còn giúp tạo ra một môi trường mạng lành mạnh và an toàn.

Không chỉ vậy, người dùng cần hiểu rõ về quyền riêng tư và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng mạng. Thực tế, hành vi sử dụng mạng đều để lại dấu vết và có thể bị xử lý nếu vi phạm pháp luật. Những hành vi như tung tin sai sự thật, xâm phạm danh dự người khác, hay chia sẻ nội dung độc hại có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính.

Vì vậy, cần học cách sử dụng mạng một cách có trách nhiệm và tuân thủ pháp luật. Để tự vệ trong không gian mạng, công dân số cần trang bị kiến thức và các công cụ công nghệ. Việc cài đặt phần mềm diệt virus, thường xuyên cập nhật hệ điều hành, kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng và không cấp quyền cho phần mềm không rõ nguồn gốc là những bước cơ bản.

Theo dõi các cảnh báo an ninh mạng từ cơ quan chức năng cũng là điều cần thiết để chủ động ứng phó. Trong xã hội số, mỗi người dân đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái an ninh mạng quốc gia. Trang bị kỹ năng phòng vệ trên không gian mạng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và đất nước.

Một công dân số an toàn chính là nền tảng cho một quốc gia số vững mạnh. Do đó, hãy nâng cao nhận thức và kỹ năng an toàn mạng để góp phần xây dựng một môi trường mạng an toàn và bảo mật cho tất cả mọi người. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các biện pháp bảo vệ an ninh mạng tại https://www.cybersecurity.gov/ hoặc các nguồn thông tin uy tín khác.

Việc học làm công dân số hiện nay là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn, thích nghi cũng như sự đồng hành giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cốt lõi của quá trình này là giúp người dân nhận thức được những tiện lợi mà chuyển đổi số mang lại trong đời sống, từ đó chủ động tham gia vào quá trình chuyển đổi số.

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số trong thời gian gần đây đã tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội. Từ cách thức học tập, phương thức lao động, thủ tục hành chính công, hoạt động thương mại, đến giao tiếp xã hội – tất cả đều có những thay đổi đáng kể nhờ vào công nghệ số. Trong bối cảnh đó, khái niệm “công dân số” ngày càng được quan tâm và chú ý.

Thực trạng hiện nay cho thấy, phần lớn người dân đã sử dụng điện thoại thông minh và internet, tạo nên nền tảng quan trọng cho việc thực hiện chuyển đổi số toàn dân. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một bộ phận người dân, đặc biệt là người cao tuổi, lao động phổ thông và người sống ở vùng sâu, vùng xa, mặc dù có thiết bị kết nối mạng nhưng chưa đủ kỹ năng để tận dụng các tiện ích mà công nghệ số mang lại.

Những người này thường gặp khó khăn khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến hay khi thực hiện thanh toán điện tử. Nhằm hỗ trợ người dân, các tổ công nghệ số cộng đồng đã triển khai nhiều hoạt động, đến từng hộ dân để hướng dẫn cài đặt ứng dụng, tạo tài khoản định danh điện tử, đăng ký tiêm chủng và hướng dẫn thanh toán hóa đơn điện, nước trực tuyến.

Tỉnh đoàn cũng đã tích cực triển khai các đội hình tình nguyện hỗ trợ chính quyền cơ sở trong việc triển khai mô hình hành chính điện tử và chuyển đổi số tại 102 đơn vị hành chính cấp xã. Qua đó, giúp người dân tiếp cận và làm quen với các dịch vụ công trực tuyến cũng như các tiện ích của công nghệ số.

Nhiều người dân, đặc biệt là người lớn tuổi và những người ít tiếp xúc với công nghệ, ban đầu thường có tâm lý e ngại khi tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến và tiện ích công nghệ. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ tận tâm của đoàn viên, thanh niên, họ đã dần tự tin và thành thạo hơn trong việc sử dụng các dịch vụ này.

Không chỉ tập trung vào việc sử dụng công nghệ, học làm công dân số còn bao gồm việc học cách sống an toàn và có trách nhiệm trên không gian mạng. Người dân cần được trang bị kỹ năng nhận diện các hành vi lừa đảo trên nền tảng số và biết cách bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Vì vậy, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức cảnh giác và chú ý bảo mật quyền riêng tư trên tài khoản của người dân là vô cùng cần thiết.

Tóm lại, việc học làm công dân số là một quá trình dài hạn, đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cuối cùng là giúp người dân tận dụng được các tiện ích của công nghệ số để cải thiện chất lượng đời sống và đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội.

Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ đã được phát động và đang lan tỏa mạnh mẽ trên địa bàn tỉnh Sơn La. Mục tiêu của phong trào này là nâng cao năng lực số, kỹ năng sử dụng thiết bị và ứng dụng công nghệ thông tin cho người dân ở mọi tầng lớp và độ tuổi. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng chính quyền số, xã hội số, kinh tế số và công dân số theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Người dân Sơn La đã được hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh và các ứng dụng số, dữ liệu số trong công tác chuyên môn. Lực lượng Công an tỉnh đã đặt mục tiêu nâng cao năng lực số, kiến thức công nghệ, kỹ năng sử dụng các ứng dụng số, dữ liệu số trong công tác chuyên môn. Dự kiến đến hết năm 2026, 100% lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh sẽ được phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số, kỹ năng số theo Khung năng lực số trong công an nhân dân.

Đoàn thanh niên cũng đã tích cực hưởng ứng phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với khoảng 78% số thanh thiếu nhi được tiếp cận các hoạt động nâng cao năng lực số do đoàn, hội các cấp triển khai. Ngoài ra, 67% số thanh niên sử dụng dịch vụ công trực tuyến, 83% số thanh niên sử dụng tài khoản thanh toán điện tử. Đội tình nguyện trực tiếp tại cơ sở có hơn 4.000 thành viên, sẽ đóng vai trò là lực lượng chủ công trong triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ’ nhằm phát huy tinh thần, nhiệt huyết của tuổi trẻ để phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số.

Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La đã ban hành kế hoạch triển khai, thực hiện ‘Bình dân học vụ số’ với những chỉ tiêu cụ thể. Trong năm 2025, tỉnh phấn đấu 80% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị – xã hội trên địa bàn tỉnh có hiểu biết về chuyển đổi số, kiến thức và kỹ năng số, sử dụng được các nền tảng, dịch vụ số phục vụ công việc.

Để đạt được những mục tiêu đặt ra, đòi hỏi không chỉ là sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, mà còn là sự chủ động học hỏi, thích nghi của từng người dân. Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ sẽ trở thành một văn hóa học tập suốt đời, nơi mỗi người dân tự nguyện nâng cao năng lực số của bản thân, để không bị tụt lại trong hành trình chuyển đổi số quốc gia.