Trong bối cảnh chuyển đổi số đang trở thành xu thế tất yếu, các hộ kinh doanh nhỏ lẻ tại Việt Nam đang đối mặt với yêu cầu cấp thiết về minh bạch tài chính. Nhằm đáp ứng nhu cầu này, Nghị định 70/2025/NĐ-CP đã được ban hành, đặt ra những quy định mới để tăng cường tính minh bạch và quản lý tài chính đối với các hộ kinh doanh. Điều này đòi hỏi các tiểu thương phải thay đổi cách thức vận hành và quản lý tài chính của mình để phù hợp với yêu cầu mới.

Tại Hà Nội, nhiều hộ kinh doanh đã bắt đầu chuyển đổi sang hình thức thanh toán trực tuyến và quản lý tài chính số. Một ví dụ điển hình là quán bún thang gia truyền của cô Thúy tại ngõ 74 phố Trần Hưng Đạo, Hà Nội. Cô Thúy đã chuyển đổi sang giao dịch trực tuyến qua tài khoản chính danh và mã QR, giúp cô quản lý doanh thu và chi phí một cách dễ dàng và minh bạch hơn. Sự thay đổi này không chỉ giúp cô Thúy đáp ứng yêu cầu của Nghị định 70 mà còn giúp cô tối ưu hóa việc quản lý tài chính của mình.

Tương tự, anh Trọng Tuấn, chủ một cơ sở sửa chữa bảo dưỡng điện lạnh tại TP. Hồ Chí Minh, cũng đã chuyển đổi mô hình hoạt động của mình để đáp ứng yêu cầu của đối tác và Nghị định 70. Anh đã mở tài khoản hộ kinh doanh gắn với mã QR riêng và tích hợp loa thanh toán, hệ thống quản lý giao dịch xuất hóa đơn điện tử. Việc này giúp anh Tuấn không chỉ đáp ứng yêu cầu của Nghị định mà còn nâng cao hiệu quả trong việc quản lý tài chính và giao dịch.

Để hỗ trợ các hộ kinh doanh trong việc chuyển đổi sang hình thức thanh toán trực tuyến và quản lý tài chính số, Ngân hàng SHB đã trở thành đối tác đồng hành. SHB cung cấp giải pháp thanh toán, tài khoản chính danh, tách bạch dòng tiền, và đối soát thu chi. Hệ sinh thái tài chính số của SHB giúp tiểu thương vận hành dễ dàng và tạo nền tảng để phát triển minh bạch, bền vững.

SHB cũng cung cấp nhiều ưu đãi và khuyến mãi cho các hộ kinh doanh, bao gồm miễn phí phát hành thẻ ghi nợ quốc tế, hoàn tiền cho các chi tiêu bằng thẻ, và tặng số tài khoản đẹp, số VIP trị giá tới 25 triệu đồng. Ngoài ra, SHB còn thiết kế riêng gói vay kinh doanh linh hoạt hỗ trợ dòng vốn tức thời cho khách hàng. Những ưu đãi này thể hiện cam kết của SHB trong việc hỗ trợ các hộ kinh doanh phát triển.

Đại diện SHB chia sẻ, phía sau mỗi sạp hàng nhỏ là một giấc mơ lớn của người kinh doanh. Vì vậy, những giải pháp của SHB không chỉ đơn thuần là dịch vụ tài chính mà là người bạn đồng hành thực sự cùng tiểu thương trưởng thành từng bước, từ giao dịch đầu tiên đến những kế hoạch dài hơi hơn, minh bạch hơn, đúng với yêu cầu của Nghị định 70. Với sự hỗ trợ từ SHB, các hộ kinh doanh có thể yên tâm phát triển hoạt động kinh doanh của mình trong môi trường kinh doanh số.

Bộ Tài chính đề xuất miễn thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trong 2 năm liên tiếp kể từ khi phát sinh thu nhập chịu thuế đối với doanh nghiệp (DN) được thành lập mới từ hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Chính sách này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính trong giai đoạn đầu khởi nghiệp mà còn tạo động lực để các hộ kinh doanh từng bước hòa nhập vào hệ sinh thái kinh tế chính thức.

Tại dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế TNDN, Bộ Tài chính đề xuất quy định về miễn Thuế TNDN đối với DN chuyển đổi từ hộ, cá nhân kinh doanh. Cụ thể, DN được thành lập mới từ hộ kinh doanh và có doanh thu không quá 50 tỷ đồng/năm sẽ được miễn thuế TNDN trong hai năm liên tiếp kể từ khi phát sinh thu nhập chịu thuế.

Thời gian miễn thuế được tính liên tục từ năm đầu tiên DN có thu nhập chịu thuế. Nếu DN không có thu nhập chịu thuế trong 3 năm đầu, thời gian miễn thuế sẽ được tính từ năm thứ tư. Trường hợp DN có thời gian sản xuất, kinh doanh được miễn thuế dưới 12 tháng trong kỳ tính thuế đầu tiên, DN có thể lựa chọn hưởng miễn thuế ngay kỳ tính thuế đó hoặc đăng ký với cơ quan thuế thời gian bắt đầu được miễn thuế từ kỳ tính thuế tiếp theo.

Sau khi hết thời gian miễn thuế và thời gian hưởng ưu đãi thuế (nếu có), DN sẽ thực hiện mức thuế suất thuế 15% với doanh thu không quá 3 tỷ đồng/năm và 17% với doanh thu từ trên 3 tỷ đến 50 tỷ đồng/năm.

Để được hưởng miễn thuế, DN thành lập mới phải là DN đăng ký kinh doanh lần đầu. Các trường hợp thành lập DN mới nhưng người đại diện theo pháp luật hoặc người có tỷ lệ vốn góp cao nhất đã từng tham gia điều hành DN khác đang hoạt động, hoặc DN đã giải thể chưa quá 12 tháng trước đó, sẽ không thuộc diện được hưởng chính sách miễn thuế.

Nhiều chuyên gia đánh giá cao chính sách này, cho rằng đây là một chính sách hợp lý, đúng thời điểm và cần thiết để thúc đẩy tiến trình chính thức hóa khu vực kinh tế phi chính thức. Chính sách miễn thuế không chỉ mang lại lợi ích tài chính trực tiếp cho hộ kinh doanh mới chuyển đổi mà còn tạo động lực để họ từng bước tiếp cận hệ sinh thái doanh nghiệp chính thức, minh bạch hơn trong giao dịch, dễ dàng hơn khi tiếp cận tín dụng, mở rộng thị trường và tăng khả năng cạnh tranh lâu dài.

Nếu được triển khai đồng bộ với cải cách thủ tục hành chính thuế, kế toán đơn giản và hỗ trợ tư vấn pháp lý, chính sách miễn thuế 2 năm không chỉ giúp tăng số lượng DN mà còn nâng cao chất lượng khu vực kinh tế tư nhân trong dài hạn.

Tính đến đầu năm 2025, cả nước có hơn 940.000 DN đang hoạt động. Để đạt mục tiêu có 2 triệu DN vào năm 2030, cần phải có thêm gần 1,1 triệu DN mới trong vòng 5 năm tới. Giới chuyên gia kinh tế cho rằng, để có một lực lượng DN hùng hậu, rất cần có những đòn bẩy để tạo động lực cho khu vực DN nhỏ và vừa phát triển, trong đó số lượng hộ kinh doanh cá thể bổ sung vào cộng đồng DN là hết sức quan trọng.

Từ ngày 1/1/2026, việc tính thuế khoán sẽ được bãi bỏ và thay thế bằng hình thức tự khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế. Sự thay đổi này đã khiến nhiều hộ kinh doanh lo lắng về việc tăng chi phí, giảm lợi nhuận, cũng như gặp khó khăn do thiếu kiến thức và kỹ năng công nghệ, cùng với sự phức tạp của các thủ tục đăng ký và kê khai.

Việc bãi bỏ thuế khoán và áp dụng hình thức tự khai, nộp thuế theo doanh thu thực tế là một bước đi quan trọng để tăng tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh. Nghị định 70/2025/NĐ-CP (Nghị định 70) yêu cầu các hộ kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp khoán và có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cho rằng Nghị định 70 là một bước đi quan trọng của Chính phủ nhằm tăng cường tính minh bạch, hiện đại hóa hệ thống quản lý thuế và từng bước xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, hiệu quả.

Tuy nhiên, khảo sát của VCCI với gần 1.400 hộ kinh doanh trên toàn quốc cho thấy, nhiều hộ kinh doanh vẫn còn lo lắng và chưa hiểu rõ về Nghị định 70. Có đến 94% hộ kinh doanh được khảo sát trực tiếp đã biết đến Nghị định 70, nhưng chỉ khoảng 11% thực sự hiểu rõ nội dung và nghĩa vụ của mình. Đặc biệt, hơn 50% cho biết chưa từng nhận được hỗ trợ rõ ràng từ cơ quan thuế ở địa phương.

Bà Nguyễn Thị Khánh Ly, chủ hộ kinh doanh Phạm Gia tại Hà Nội, cho rằng chính sách thuế mới đang tạo ra nhiều áp lực cho các hộ kinh doanh. Trước đây, phần lớn hộ kinh doanh đều quen với việc nộp thuế khoán, hình thức áp mức thuế cố định hàng tháng, không yêu cầu ghi chép sổ sách hay kê khai doanh thu chi tiết.

Ông Nguyễn Đình Cư, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA), cho rằng tâm lý lo lắng của các hộ kinh doanh là dễ hiểu. Việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền là một thách thức lớn đối với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ.

VCCI khuyến nghị cần chủ động truyền thông toàn diện, dễ hiểu và đúng đối tượng, đặc biệt với nhóm hộ kinh doanh nhỏ lẻ, ở khu vực nông thôn hoặc ngành nghề có tỷ lệ nhận biết thấp. Cơ quan thuế cần xây dựng các tài liệu hướng dẫn trực quan như sổ tay, infographic, quy trình minh họa… để hộ kinh doanh dễ nắm bắt và triển khai.

TS. Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, cho rằng phần mềm kê khai nộp thuế cần hết sức dễ hiểu, dễ sử dụng; mô hình quản trị cũng phải cực kỳ đơn giản cho hộ kinh doanh. Cần phải xem xét lại mức doanh thu phải sử dụng hóa đơn điện tử.

Cơ quan thuế khẳng định Nghị định 70 không làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các hộ, cá nhân kinh doanh. Việc áp dụng và triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nhằm đảm bảo thực hiện nghĩa vụ thuế trên doanh thu thực tế phát sinh, tạo môi trường sản xuất kinh doanh công bằng, minh bạch.