Trong 6 tháng cuối năm 2025, kỳ vọng giải ngân vốn đầu tư công sẽ được đẩy mạnh, góp phần tăng trưởng kinh tế nhờ vào việc phân cấp, phân quyền gắn với yêu cầu rõ ràng về trách nhiệm và kết quả. Sáu tháng đầu năm, giải ngân vốn đầu tư công đạt hơn 268.100 tỷ đồng, đạt 32,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn cùng kỳ năm 2024. Với vai trò là đòn bẩy kích thích tăng trưởng kinh tế, vốn đầu tư công đã được tập trung vào những dự án trọng điểm quốc gia, nhất là các tuyến cao tốc và hệ thống giao thông liên vùng.

Chính phủ đã ban hành nhiều chỉ thị, công điện và trực tiếp kiểm tra hiện trường để tháo gỡ điểm nghẽn trong giải ngân vốn đầu tư công. Việc phân cấp, phân quyền đã tạo điều kiện thuận lợi để các bộ, ngành, địa phương chủ động hơn trong công tác quản lý, trong đó có công tác giải ngân vốn đầu tư công. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vướng mắc, khó khăn cần được tháo gỡ để đạt được mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025.

Việc đẩy mạnh phân cấp cho chính quyền cấp tỉnh và cấp xã theo nguyên tắc địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm đã phát huy tính chủ động, sáng tạo của chính quyền địa phương các cấp. Giải ngân vốn đầu tư công đã trở thành thước đo quan trọng nhất phản ánh năng lực thực thi chính sách của các bộ ngành, địa phương. Trong bối cảnh phân cấp, phân quyền, đòi hỏi các cấp chính quyền tỉnh, xã phải thực sự nhập cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, quyết liệt, kịp thời tháo gỡ những điểm nghẽn.

Năm 2025 là năm bản lề của kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021-2025. Vì thế, giải ngân vốn đầu tư công nhanh, hiệu quả, thúc đẩy tăng trưởng đạt mục tiêu 8% không chỉ là nhiệm vụ trước mắt, mà còn là yếu tố then chốt để tạo bứt phá trong năm cuối của kế hoạch, góp phần hoàn thành các mục tiêu đã đặt ra.

Để đạt được mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025, các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và tăng cường trách nhiệm của các cấp chính quyền. Đồng thời, cần có các giải pháp cụ thể để tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong quá trình giải ngân vốn đầu tư công, như tăng cường năng lực cho các cán bộ quản lý, hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật và cải thiện môi trường đầu tư.

Đặc biệt, để phát huy vai trò của vốn đầu tư công trong kích thích tăng trưởng kinh tế, cần tập trung vào các dự án trọng điểm quốc gia, các dự án có tác động lớn đến phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác giám sát, kiểm tra và đánh giá để đảm bảo việc giải ngân vốn đầu tư công được thực hiện đúng mục đích, hiệu quả và đúng quy định của pháp luật.

Một yếu tố quan trọng khác là cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan trong việc giải ngân vốn đầu tư công. Sự phối hợp này sẽ giúp cho việc giải ngân vốn đầu tư công được thực hiện một cách nhanh chóng, hiệu quả và đồng bộ, góp phần đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế và hoàn thành các mục tiêu phát triển bền vững.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã kết luận Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương về kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025 và các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện mục tiêu tăng trưởng năm 2025. Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày về hai kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025. Kịch bản 1 đặt mục tiêu tăng trưởng cả năm 2025 đạt 8%, với tăng trưởng quý 3 đạt 8,3% và quý 4 đạt 8,5% so với cùng kỳ. Kịch bản 2 đặt mục tiêu tăng trưởng cả năm 2025 đạt 8,3-8,5%, với tăng trưởng quý 3 đạt 8,9-9,2% và quý 4 đạt 9,1-9,5% so với cùng kỳ.

Bộ Tài chính kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo, điều hành các bộ, ngành, địa phương phấn đấu thực hiện theo kịch bản 2, tạo đà cho tăng trưởng năm 2026 đạt 10% trở lên. Để đạt mức tăng trưởng 8,3-8,5% trong năm 2025, Bộ Tài chính cho biết cần huy động vốn đầu tư thực hiện toàn xã hội trong 6 tháng cuối năm là khoảng 111 tỷ USD.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Tài chính, Văn phòng Chính phủ khẩn trương tổng hợp, tiếp thu các ý kiến đóng góp, để sớm hoàn thiện, trình ban hành nghị quyết của Chính phủ để điều chỉnh, giao mục tiêu tăng trưởng quý 3, quý 4 và 6 tháng cuối năm của cả nước, từng địa phương, ngành, lĩnh vực.

Thủ tướng nêu rõ các mục tiêu chủ yếu gồm: ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát khoảng dưới 4,5%, tăng trưởng GDP cả nước năm 2025 đạt 8,3-8,5% và năm 2026 đạt 10% trở lên. Thủ tướng nhấn mạnh, đây là mục tiêu rất khó và có nhiều thách thức rất lớn nhưng chúng ta không thể không làm và mục tiêu này cũng không phải mục tiêu bất khả thi.

Thủ tướng yêu cầu tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo ổn định tỷ giá, phấn đấu tiếp tục giảm lãi suất, hỗ trợ sản xuất kinh doanh và sinh kế cho người dân, kiểm soát dòng vốn tín dụng đi vào các động lực tăng trưởng của nền kinh tế, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và nhà ở xã hội. Cùng với đó, tiếp tục thực hiện chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, hiệu quả, thúc đẩy giải ngân đầu tư công 100% (khoảng 1 triệu tỷ đồng); bảo đảm tổng đầu tư toàn xã hội tăng khoảng 11-12% so với năm 2024.

Chương trình mục tiêu quốc gia Phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021-2030, giai đoạn 1 từ năm 2021-2025 (Chương trình 1719) đã được triển khai với mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và thu hẹp khoảng cách về mức sống giữa vùng đồng bào DTTS&MN và cả nước.

Theo Ban chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng và Ban chỉ đạo đã tích cực chỉ đạo các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Nhờ đó, kết quả giải ngân đã có sự cải thiện rõ rệt. Năm ngoái, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách Trung ương đạt 83% kế hoạch, cao hơn nhiều so với năm 2022 chỉ đạt 25,6%.

Trong giai đoạn 2022-2025, tổng vốn ngân sách Trung ương giao thực hiện Chương trình 1719 là khoảng 89,7 nghìn tỷ đồng, bao gồm 49,1 nghìn tỷ vốn đầu tư phát triển và gần 40,6 nghìn tỷ vốn sự nghiệp. Tính đến nay, kết quả giải ngân vốn ngân sách Trung ương đã phân bổ thực hiện chương trình giai đoạn 2022-2024 đạt xấp xỉ 48 nghìn tỷ, tương đương 72,6% kế hoạch.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn một số vướng mắc và khó khăn trong triển khai chương trình. Cụ thể, đối tượng thụ hưởng một số chính sách hỗ trợ đầu tư từ Chương trình 1719 có xu hướng thu hẹp so với nhu cầu vốn của giai đoạn 2021-2025. Quy định áp dụng các tiêu chí số hộ nghèo, hộ cận nghèo, tỷ lệ hộ nghèo, xã đặc biệt khó khăn… được xác định từ năm 2020, 2021 để áp dụng phân bổ vốn cho cả giai đoạn 2022-2025 đã không còn phù hợp với nhu cầu vốn thực tế.

Ngoài ra, còn nhiều vướng mắc liên quan tới quy định đối tượng thuộc các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới không tiếp tục được hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia. Mức hỗ trợ thực hiện một số nội dung còn thấp, chưa thu hút, khuyến khích các đối tượng tham gia. Công tác chuẩn bị đầu tư của một số địa phương còn bất cập, chưa sát thực tế, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn.

Nhìn chung, Chương trình 1719 đã đạt được một số kết quả tích cực trong việc giải ngân vốn đầu tư công, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua để đảm bảo mục tiêu của chương trình. Để khắc phục những vướng mắc và khó khăn này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và sự quyết tâm của các cấp chính quyền để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn, đồng thời đảm bảo mục tiêu của chương trình.