Trong gần 80 năm qua, phong trào Bình dân học vụ đã trở thành một trang sử huy hoàng trong lịch sử giáo dục của Việt Nam. Phong trào này đã giúp hàng triệu người dân Việt Nam lần đầu tiên biết đọc và biết viết. Ngày nay, trong kỷ nguyên số, khát vọng nâng cao dân trí đang được tiếp nối bằng một hình thức mới – ‘bình dân học vụ số’. Thay vì chỉ là con chữ, thì nay là tri thức công nghệ và kỹ năng số hóa – những năng lực thiết yếu giúp mỗi người dân trở thành công dân số thực thụ.

Tuổi trẻ Thủ đô đang là lực lượng tiên phong, bằng tinh thần tiên phong và trái tim nhân ái, góp phần thắp lên ngọn lửa tri thức ấy một cách lặng lẽ nhưng bền bỉ, để không ai bị bỏ lại phía sau trên hành trình phát triển. Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ không chỉ đơn thuần là một hoạt động thiện nguyện mà còn là một sứ mệnh vì công bằng và sự phát triển bền vững trong thời đại số.

Khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động phong trào Bình dân học vụ – một trong những phong trào giáo dục nhân dân vĩ đại nhất trong lịch sử dân tộc. Ngày nay, với sự phát triển của công nghệ, khoảng cách tri thức vẫn là một rào cản hiện hữu, đặc biệt là khoảng cách số. Tuổi trẻ Thủ đô đã và đang hóa thân thành những ‘giảng viên công nghệ’ không giáo án, không bục giảng, nhưng có sự kiên trì và lòng kiên nhẫn để truyền đạt kỹ năng số cho cộng đồng.

Với tâm thế chủ động và trái tim trách nhiệm, họ đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, như hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại thông minh, truy cập dịch vụ công trực tuyến và sử dụng mạng internet an toàn. Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu đã phát động phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với mục tiêu giúp người dân, đặc biệt là những người còn khó khăn, có thể tiếp cận tri thức công nghệ và kỹ năng số hóa.

Thông qua phong trào này, tuổi trẻ Thủ đô đang tiếp tục viết nên một trang sử mới trong lịch sử giáo dục của Việt Nam, bằng cách giúp người dân vượt qua ‘khoảng cách số’ và hòa nhập vào cuộc cách mạng số. Việc phổ cập kỹ năng số cho người dân không chỉ giúp họ tiếp cận được với những tiện ích của công nghệ mà còn giúp họ có thể tham gia một cách có hiệu quả vào các hoạt động kinh tế, xã hội.

Tuổi trẻ Thủ đô đang cùng với các cấp chính quyền nỗ lực để giúp người dân Việt Nam trở thành những công dân số thực thụ. Sự phát triển của công nghệ đã tạo ra những cơ hội mới, nhưng cũng làm lộ rõ những khoảng cách. Để không ai bị bỏ lại phía sau, ‘bình dân học vụ số’ cần được triển khai một cách rộng rãi và đồng bộ.

Sự tham gia của tuổi trẻ trong phong trào này không chỉ giúp họ trưởng thành mà còn giúp họ phát triển một cách toàn diện. ‘Bình dân học vụ số’ là sự tiếp nối trực tiếp của phong trào Bình dân học vụ trước kia và có ý nghĩa rất lớn trong việc giảm khoảng cách số. Tuổi trẻ Thủ đô đang thể hiện vai trò của mình trong việc đảm bảo công bằng về tiếp cận thông tin và tri thức.

Sự đóng góp của họ là cần thiết và thiết thực trong tiến trình phát triển bền vững của đất nước. Từ các mô hình tiêu biểu trong việc triển khai ‘bình dân học vụ số’, có thể nhận thấy vai trò của tuổi trẻ trong việc phổ cập tri thức công nghệ. Điều quan trọng là mỗi cá nhân trẻ đều có thể trở thành một điểm sáng trong việc lan tỏa tri thức và chuyển giao công nghệ một cách thuận lợi và công bằng.

Cuộc cách mạng số đang là xu thế của thời đại và đòi hỏi mỗi người dân phải được trang bị kỹ năng số để có thể hòa nhập. Tuổi trẻ Thủ đô, bằng những hành động thiết thực và tiếp nối truyền thống của cha ông, đã giúp mọi người tiếp cận gần hơn với cuộc cách mạng số. Họ đang góp phần viết nên một lịch sử mới về tinh thần đoàn kết và sẻ chia trong cộng đồng.

Truyền thống ‘hướng về dân’ trong giáo dục đã được tiếp nối một cách linh hoạt và sáng tạo để thế hệ trẻ có thể chung tay giải quyết những vấn đề của thời đại. Đó cũng là bản cam kết của tuổi trẻ trong và ngoài nước để tạo ra lợi thế trong phát triển bền vững của thế hệ tiếp theo thông qua một số chiến lược toàn diện.

Trong nỗ lực đẩy mạnh chuyển đổi số ngành giáo dục, tỉnh Sơn La đã tiên phong triển khai hình thức tuyển sinh trực tuyến cho các lớp đầu cấp. Đây là một bước tiến quan trọng, không chỉ mang lại sự tiện lợi cho phụ huynh và học sinh mà còn giúp nhà trường quản lý và chỉ đạo tuyển sinh một cách công khai, minh bạch hơn.

Hệ thống tuyển sinh trực tuyến đã được nhiều trường học trên địa bàn tỉnh Sơn La áp dụng trong những năm gần đây. Phụ huynh có thể dễ dàng đăng ký trực tuyến thông qua các địa chỉ https://sonla.tsdc.edu.vn hoặc http://beta.phonggdtpsonla.edu.vn/tsdc. Quá trình đăng ký trở nên đơn giản và nhanh chóng, giúp giảm bớt gánh nặng đi lại và chờ đợi cho cả phụ huynh và nhà trường.

Việc áp dụng tuyển sinh trực tuyến tại Sơn La đã mang lại nhiều lợi ích vượt trội. Không chỉ giúp phụ huynh thực hiện đăng ký mọi lúc, mọi nơi, hệ thống này còn giúp công tác quản lý, chỉ đạo tuyển sinh trở nên rõ ràng, công khai và minh bạch hơn. Điều này cũng hạn chế các thủ tục rườm rà, giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho cả phụ huynh và nhà trường.

Chẳng hạn, trong năm học 2025-2026, nhiều trường học tại Sơn La đã triển khai tuyển sinh trực tuyến, nhận được sự ủng hộ của phụ huynh. Chị Nhữ Thị Dung, trú tại phường Tô Hiệu, Sơn La, đã đăng ký học cho con tại Trường Tiểu học Chiềng Lề thông qua hệ thống tuyển sinh trực tuyến. Chị Dung cho biết, việc đăng ký trực tuyến rất đơn giản và nhanh chóng, chỉ mất khoảng 5 phút để hoàn thành tất cả thủ tục.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong ngành giáo dục Sơn La, đặc biệt là việc triển khai tuyển sinh các lớp đầu cấp theo hình thức trực tuyến, không chỉ dừng lại ở sự tiện lợi. Đây còn là bước đi chiến lược nhằm chuẩn hóa dữ liệu học sinh xuyên suốt từ khâu đầu vào cho đến quá trình học tập tại các cấp học. Điều này tạo nền tảng vững chắc cho việc quản lý giáo dục hiệu quả hơn trong tương lai.

Bên cạnh đó, sáng kiến này còn góp phần quan trọng vào công cuộc cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho phụ huynh và học sinh. Việc triển khai tuyển sinh trực tuyến là một trong những nỗ lực của tỉnh Sơn La nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và tạo ra môi trường học tập hiện đại, hiệu quả.

Trong dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội lần thứ XVIII Đảng bộ thành phố Hà Nội, lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được xác định là một trong những động lực then chốt để phát triển kinh tế – xã hội Thủ đô trong giai đoạn tới. Định hướng này được đánh giá là đúng đắn và phù hợp với xu thế thời đại, đặc biệt trong bối cảnh Hà Nội đang hướng tới mục tiêu trở thành đô thị thông minh, trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực.

Dự thảo đã thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược khi xác định phát triển kinh tế dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Việc nhấn mạnh vai trò của người dân và doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực và động lực chính trong công cuộc chuyển đổi số là hoàn toàn xác đáng. Để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Thủ đô thông minh, hiện đại, đáng sống, cần có bước đột phá trong cơ chế đầu tư và liên kết.

Thành phố cần tăng đầu tư công cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo quy mô vùng đặt tại các khu công nghệ cao như Hòa Lạc, kết nối chặt chẽ với đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp; phát triển mạnh thị trường công nghệ, xúc tiến thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu, tạo điều kiện cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận kết quả R&D. https://www.vietnam.gov.vn/ Đồng thời, nên thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm cấp thành phố dành riêng cho các dự án khởi nghiệp công nghệ, có cơ chế đồng đầu tư với các nhà đầu tư tư nhân.

Bên cạnh đó, để việc phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số đi vào thực chất, Hà Nội cần đặc biệt chú trọng đến yếu tố bình đẳng tiếp cận công nghệ và thu hẹp khoảng cách số giữa các nhóm dân cư. Dự thảo nên bổ sung thêm các giải pháp hỗ trợ khu vực ngoại thành, người cao tuổi, lao động phi chính thức trong quá trình số hóa dịch vụ công và tiếp cận tri thức số. Việc xây dựng một Trung tâm dữ liệu dùng chung của Hà Nội là rất cấp thiết nhằm đồng bộ hóa, phân tích và khai thác hiệu quả dữ liệu lớn phục vụ quy hoạch, quản lý đô thị thông minh và dự báo chính sách.

Để đạt được mục tiêu này, thành phố cần hoàn thiện thể chế và tạo đột phá mạnh mẽ về nguồn lực, hạ tầng và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị và sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp, người dân. Việc triển khai các giải pháp đồng bộ và toàn diện sẽ giúp Hà Nội nhanh chóng trở thành đô thị thông minh, hiện đại và đáng sống.

Trong bối cảnh https://www.hanoi.gov.vn/ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, việc xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt cho phát triển đã cho thấy sự quyết tâm của thành phố Hà Nội trong việc bắt kịp với xu thế thời đại. Với những giải pháp đồng bộ và toàn diện, Hà Nội sẽ sớm đạt được mục tiêu xây dựng một đô thị thông minh, hiện đại và đáng sống.

Việc học làm công dân số hiện nay là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn, thích nghi cũng như sự đồng hành giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cốt lõi của quá trình này là giúp người dân nhận thức được những tiện lợi mà chuyển đổi số mang lại trong đời sống, từ đó chủ động tham gia vào quá trình chuyển đổi số.

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số trong thời gian gần đây đã tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội. Từ cách thức học tập, phương thức lao động, thủ tục hành chính công, hoạt động thương mại, đến giao tiếp xã hội – tất cả đều có những thay đổi đáng kể nhờ vào công nghệ số. Trong bối cảnh đó, khái niệm “công dân số” ngày càng được quan tâm và chú ý.

Thực trạng hiện nay cho thấy, phần lớn người dân đã sử dụng điện thoại thông minh và internet, tạo nên nền tảng quan trọng cho việc thực hiện chuyển đổi số toàn dân. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một bộ phận người dân, đặc biệt là người cao tuổi, lao động phổ thông và người sống ở vùng sâu, vùng xa, mặc dù có thiết bị kết nối mạng nhưng chưa đủ kỹ năng để tận dụng các tiện ích mà công nghệ số mang lại.

Những người này thường gặp khó khăn khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến hay khi thực hiện thanh toán điện tử. Nhằm hỗ trợ người dân, các tổ công nghệ số cộng đồng đã triển khai nhiều hoạt động, đến từng hộ dân để hướng dẫn cài đặt ứng dụng, tạo tài khoản định danh điện tử, đăng ký tiêm chủng và hướng dẫn thanh toán hóa đơn điện, nước trực tuyến.

Tỉnh đoàn cũng đã tích cực triển khai các đội hình tình nguyện hỗ trợ chính quyền cơ sở trong việc triển khai mô hình hành chính điện tử và chuyển đổi số tại 102 đơn vị hành chính cấp xã. Qua đó, giúp người dân tiếp cận và làm quen với các dịch vụ công trực tuyến cũng như các tiện ích của công nghệ số.

Nhiều người dân, đặc biệt là người lớn tuổi và những người ít tiếp xúc với công nghệ, ban đầu thường có tâm lý e ngại khi tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến và tiện ích công nghệ. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ tận tâm của đoàn viên, thanh niên, họ đã dần tự tin và thành thạo hơn trong việc sử dụng các dịch vụ này.

Không chỉ tập trung vào việc sử dụng công nghệ, học làm công dân số còn bao gồm việc học cách sống an toàn và có trách nhiệm trên không gian mạng. Người dân cần được trang bị kỹ năng nhận diện các hành vi lừa đảo trên nền tảng số và biết cách bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Vì vậy, đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức cảnh giác và chú ý bảo mật quyền riêng tư trên tài khoản của người dân là vô cùng cần thiết.

Tóm lại, việc học làm công dân số là một quá trình dài hạn, đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cuối cùng là giúp người dân tận dụng được các tiện ích của công nghệ số để cải thiện chất lượng đời sống và đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội.

Ngày 20/7, tại tỉnh Đắk Lắk, hàng trăm học sinh đã tham gia chương trình iSMART AI Day 2025, một hoạt động trong chuỗi sự kiện nhằm phổ cập trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ số đến gần hơn với học sinh. Chương trình này mang đến cơ hội cho các em nhỏ trực tiếp tiếp xúc với những thiết bị học tập thông minh, tham gia các hoạt động lập trình robot, thiết kế trò chơi, trải nghiệm lớp học STEAM sáng tạo và tìm hiểu các ứng dụng AI cơ bản.

Những tiết học được thiết kế sinh động, gần gũi, giúp các em tự tin tiếp cận công nghệ hiện đại ngay từ nhỏ. Anh Nguyễn Thành Công, phụ huynh có con đang học lớp 2 tại phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, chia sẻ rằng chương trình này khá mới mẻ tại địa phương. Các con không chỉ được chơi mà còn học được nhiều kỹ năng mới, hiểu hơn về công nghệ và cách sử dụng thiết bị thông minh an toàn, đúng cách.

Anh Công cho rằng công nghệ AI và công nghệ khoa học thông minh rất phù hợp để các con trải nghiệm tiếp cận từ nhỏ. Ông đề xuất nên có nhiều chương trình như này để các con trải nghiệm càng nhiều càng tốt. Theo anh, việc tiếp cận công nghệ từ sớm sẽ giúp các em phát triển kỹ năng và tư duy cần thiết cho tương lai.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Oanh, Giám đốc phát triển kinh doanh toàn quốc của Hệ thống Giáo dục iSMART, chương trình là một phần trong định hướng phổ cập công nghệ giáo dục và xây dựng nền tảng công dân số ngay từ khi các em còn ở bậc tiểu học. Thời gian tới, chương trình sẽ được nhân rộng tại nhiều tỉnh thành khác, góp phần xây dựng môi trường giáo dục hiện đại, tạo cơ hội phát triển bình đẳng cho trẻ em ở mọi miền đất nước.

Bà Oanh cũng nhấn mạnh rằng chương trình không giới hạn về các khoảng cách không gian địa lý, tất cả học sinh ở các vùng miền đều có chương trình học và chất lượng giống nhau. Các bạn có thể tham gia được các nội dung ôn tập và học tập hoặc kiểm tra, có sân chơi đồng bộ trên toàn quốc cả về nội dung và chất lượng. Điều này giúp đảm bảo sự công bằng và cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng cho tất cả học sinh.

Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ đã được phát động và đang lan tỏa mạnh mẽ trên địa bàn tỉnh Sơn La. Mục tiêu của phong trào này là nâng cao năng lực số, kỹ năng sử dụng thiết bị và ứng dụng công nghệ thông tin cho người dân ở mọi tầng lớp và độ tuổi. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng chính quyền số, xã hội số, kinh tế số và công dân số theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Người dân Sơn La đã được hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh và các ứng dụng số, dữ liệu số trong công tác chuyên môn. Lực lượng Công an tỉnh đã đặt mục tiêu nâng cao năng lực số, kiến thức công nghệ, kỹ năng sử dụng các ứng dụng số, dữ liệu số trong công tác chuyên môn. Dự kiến đến hết năm 2026, 100% lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh sẽ được phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số, kỹ năng số theo Khung năng lực số trong công an nhân dân.

Đoàn thanh niên cũng đã tích cực hưởng ứng phong trào ‘Bình dân học vụ số’ với khoảng 78% số thanh thiếu nhi được tiếp cận các hoạt động nâng cao năng lực số do đoàn, hội các cấp triển khai. Ngoài ra, 67% số thanh niên sử dụng dịch vụ công trực tuyến, 83% số thanh niên sử dụng tài khoản thanh toán điện tử. Đội tình nguyện trực tiếp tại cơ sở có hơn 4.000 thành viên, sẽ đóng vai trò là lực lượng chủ công trong triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ’ nhằm phát huy tinh thần, nhiệt huyết của tuổi trẻ để phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số.

Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La đã ban hành kế hoạch triển khai, thực hiện ‘Bình dân học vụ số’ với những chỉ tiêu cụ thể. Trong năm 2025, tỉnh phấn đấu 80% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị – xã hội trên địa bàn tỉnh có hiểu biết về chuyển đổi số, kiến thức và kỹ năng số, sử dụng được các nền tảng, dịch vụ số phục vụ công việc.

Để đạt được những mục tiêu đặt ra, đòi hỏi không chỉ là sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền, mà còn là sự chủ động học hỏi, thích nghi của từng người dân. Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ sẽ trở thành một văn hóa học tập suốt đời, nơi mỗi người dân tự nguyện nâng cao năng lực số của bản thân, để không bị tụt lại trong hành trình chuyển đổi số quốc gia.