Thực trạng an toàn thực phẩm tại Đồng Nai và các giải pháp giảm thiểu nguy cơ

Thời gian gần đây, vấn đề an toàn thực phẩm (ATTP) đang trở thành một vấn đề nóng tại Việt Nam. Với vị thế là trung tâm sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi hàng đầu cả nước, tỉnh Đồng Nai đang đối mặt với nhiều thách thức trong kiểm soát ATTP. PGS.TS Kha Chấn Tuyền, Trưởng khoa Công nghệ hóa học và Thực phẩm, Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh, đã có một cuộc trò chuyện với báo chí về vấn đề này.

Ông Kha Chấn Tuyền chia sẻ, trong những năm gần đây, công tác đảm bảo ATTP tại Việt Nam đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức của người tiêu dùng và doanh nghiệp đang được nâng cao rõ rệt. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức đáng lo ngại, đặc biệt là tại các chợ truyền thống và cơ sở chế biến nhỏ lẻ.

Tại Đồng Nai, với đặc điểm là trung tâm chăn nuôi, trồng trọt và chế biến thực phẩm lớn của cả nước, đang đối mặt với nhiều nguy cơ mất ATTP đáng lo ngại. Những nguy cơ nổi bật có thể chia thành 5 nhóm chính, bao gồm: nguy cơ từ giết mổ và chế biến nhỏ lẻ, tồn dư hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật và kháng sinh, hệ thống chuỗi lạnh và vận chuyển chưa đáp ứng yêu cầu bảo quản thực phẩm an toàn, thực phẩm chế biến sẵn từ các cơ sở nhỏ lẻ tiềm ẩn nguy cơ cao, và thiếu liên kết chuỗi và hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Về tác động lâu dài đến sức khỏe cộng đồng, PGS.TS Kha Chấn Tuyền cho rằng nếu tình trạng mất ATTP không được kiểm soát hiệu quả, hệ lụy đối với sức khỏe cộng đồng sẽ rất nghiêm trọng và kéo dài. Ông đề xuất cần xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn, từ đó hình thành văn hóa tiêu dùng thực phẩm an toàn, vì sức khỏe cộng đồng và sự phát triển dài hạn của địa phương.

PGS.TS Kha Chấn Tuyền cũng đánh giá cao tiềm năng hợp tác giữa “3 nhà”: khoa học – doanh nghiệp – địa phương trong việc xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn từ nông trại đến bàn ăn. Ông cho rằng Đồng Nai có đủ nền tảng để trở thành hình mẫu quốc gia về chuỗi thực phẩm an toàn và đề xuất địa phương cần triển khai giải pháp đồng bộ, lấy hợp tác, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực làm trụ cột.

Đồng Nai là tỉnh có vị trí quan trọng trong việc sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi ở Việt Nam. Vì vậy, đảm bảo ATTP tại đây không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của địa phương. Việc triển khai các giải pháp đồng bộ và hiệu quả sẽ giúp Đồng Nai trở thành hình mẫu về chuỗi thực phẩm an toàn, từ đó có thể nhân rộng ra các địa phương khác.

Một số giải pháp cụ thể để giảm thiểu nguy cơ mất ATTP tại Đồng Nai bao gồm: đầu tư vào cơ sở hạ tầng và trang thiết bị cho các cơ sở chăn nuôi và chế biến; tăng cường kiểm tra và giám sát chất lượng thực phẩm; nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về tầm quan trọng của ATTP; và tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan để xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn.

Nguồn: https://www.google.com

Trong bối cảnh thành phố Hồ Chí Minh đang tích cực tái định hình diện mạo thương mại đô thị, các chợ truyền thống, dù không còn là ‘ngôi sao’ trong chuỗi cung ứng hiện đại, vẫn đóng vai trò không thể thiếu. Để giữ gìn và phát triển đúng vai trò này, việc hiện đại hóa và tái cấu trúc các chợ theo định hướng quy hoạch đô thị mới là hết sức cần thiết.

Ông Lê Trường Sơn, Phó Tổng Giám đốc Saigon Co.op, cho biết rằng việc hiện đại hóa chợ truyền thống không hề đơn giản do vướng mắc lớn nhất hiện nay nằm ở cơ cấu sở hữu và vận hành hiện tại – vốn manh mún, phân tán và thiếu định hướng đầu tư bài bản. Một giải pháp được đề xuất là phân loại chợ thành hai nhóm chính: chợ đa năng như chợ Bến Thành, phục vụ cả mua sắm, du lịch và văn hóa; và chợ địa phương, đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho cộng đồng, đặc biệt là người lao động và nhóm thu nhập thấp.

Bên cạnh đó, việc nâng cấp hạ tầng là yêu cầu cấp bách, khi nhiều chợ trung tâm như Bến Thành đang xuống cấp nghiêm trọng. Số hóa hoạt động chợ cũng là một hướng đi hiệu quả. Thay vì áp đặt một mô hình cứng nhắc, có thể học kinh nghiệm từ Indonesia – nơi cho phép tiểu thương tự lựa chọn công cụ số phù hợp, từ đó chủ động ứng dụng trong quản lý hàng hóa và thanh toán, tránh rào cản công nghệ hoặc tâm lý e ngại ban đầu.

Tái cấu trúc không gian thương mại trong siêu đô thị mới cũng là một nhiệm vụ quan trọng. Ngành Công Thương TPHCM đã xác định 5 định hướng trọng tâm trong giai đoạn sắp tới, bao gồm phát triển không gian thương mại – dịch vụ gắn với đô thị đa trung tâm, đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, tái cấu trúc chuỗi cung ứng cho các ngành hàng chiến lược, phát triển hạ tầng thương mại – logistics thông minh, và thúc đẩy liên kết vùng.

Cuối cùng, để khai thác hiệu quả thị trường, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ đặc thù tiêu dùng từng vùng, tránh triển khai dàn trải hoặc áp dụng chung một mô hình. Đầu tư bài bản, quy hoạch hợp lý và linh hoạt trong chuyển đổi số là những bước đi cần thiết để không chỉ giữ mà còn phát huy vai trò đặc biệt của các chợ truyền thống trong một đô thị hiện đại, đa trung tâm và hướng tới phát triển bền vững.