Trước sự phát triển và gia tăng về số lượng của máy bay không người lái (UAV) cảm tử Shahed do Nga sản xuất, Ukraine đã nhanh chóng điều chỉnh chiến lược phòng không của mình. Thay vì chỉ dựa vào các hệ thống phòng không truyền thống, Ukraine đã chuyển hướng sang sử dụng hàng chục nghìn UAV đánh chặn. Mục tiêu là cải thiện khả năng phòng không một cách linh hoạt và hiệu quả.

Ông Arsen Zhumadilov, Giám đốc Cơ quan mua sắm thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine, đã tiết lộ rằng Ukraine đã ký kết hợp đồng sản xuất với số lượng lớn các UAV đánh chặn. Hơn nữa, quốc gia này cũng có kế hoạch tiếp tục đặt mua thêm, tùy thuộc vào khả năng ngân sách. Sự hỗ trợ từ các nước đồng minh cũng được xem xét để đẩy mạnh sản lượng, nhằm đáp ứng nhu cầu cấp bách về phòng thủ.

Sự viện trợ của Mỹ về các hệ thống phòng không Patriot đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp Ukraine đối phó với tên lửa đạn đạo và hành trình của Nga. Tuy nhiên, vào tháng 6 vừa qua, Nga đã thực hiện một cuộc tấn công lớn bằng cách phóng hơn 5.000 UAV loại Shahed vào Ukraine. Đáng chú ý, có một đêm mà số lượng UAV Shahed lên tới 728 chiếc, vượt xa khả năng phản ứng của bất kỳ hệ thống phòng không nào.

Mỗi tên lửa Patriot có giá lên tới 3,3 triệu USD, đắt gấp 100 lần so với một chiếc Shahed. Điều này buộc Ukraine phải tìm kiếm một giải pháp phòng thủ thay thế: rẻ, cơ động và có thể mở rộng nhanh chóng. UAV đánh chặn đã trở thành giải pháp duy nhất để ‘vá’ lại những lỗ hổng phòng không mà súng máy hay tên lửa không thể xử lý.

Để đối phó với UAV trinh sát của Nga, Ukraine đã bắt đầu cải tiến các UAV góc nhìn thứ nhất (FPV) thành UAV đánh chặn trên không. Những mẫu UAV đánh chặn mới này được thiết kế lại theo kiểu khí động học, với giá thành dao động từ 1.000 đến 5.000 USD tùy vào khả năng hoạt động.

Đáng chú ý, số lượng UAV mà Nga sử dụng trong năm qua đã tăng gấp 10 lần. Để đối phó với sự gia tăng này, Ukraine đang tăng tốc triển khai lá chắn mới. Mục tiêu của họ là sớm đưa tỷ lệ đánh chặn quay trở lại mức hơn 95%, nhằm bảo vệ không gian bầu trời của mình một cách hiệu quả hơn.

Ukraine đang đẩy mạnh phát triển và triển khai các loại vũ khí công nghệ cao mới, nhằm tăng cường sức mạnh quân sự trong cuộc xung đột với Nga. Quốc gia này đã giới thiệu hai trong số những công nghệ tiên tiến mới nhất, bao gồm ‘tàu sân bay’ không người lái và chó robot, đánh dấu bước đột phá trong khả năng chiến đấu từ xa.

Theo thông tin mới nhất, ‘tàu sân bay’ không người lái của Ukraine được thiết kế như một phương tiện nổi không người lái (USV), có khả năng mang theo 4 máy bay không người lái FPV. Những máy bay không người lái này được bảo vệ cẩn thận trong khoang chính và có thể được sử dụng để thực hiện các cuộc tấn công chính xác. USV còn được trang bị 3 kíp nổ ở mũi tàu, sẵn sàng kích hoạt khi tiếp cận mục tiêu. Ngoài ra, phía sau USV còn có móc treo chứa mìn biển hoặc bom chìm, được sử dụng để đặt bẫy các tàu khác hoặc phá hủy những mục tiêu cố định như giàn khoan dầu.

Bên cạnh ‘tàu sân bay’ không người lái, Ukraine cũng giới thiệu chó robot, một vũ khí sáng tạo mới. Được điều khiển bằng trí tuệ nhân tạo, chó robot có thể chạy với tốc độ 16km/h và thực hiện các động tác linh hoạt trong chiến đấu. Các bộ phát Bluetooth, Wi-Fi, 4G và hệ thống radar laser giúp chó robot tạo lập bản đồ chi tiết và tự động nhận diện và né tránh các chướng ngại vật.

Cả USV và chó robot mới đều là minh chứng cho những tiến bộ về công nghệ quân sự của Ukraine. Những vũ khí này không chỉ nâng cao khả năng tác chiến mà còn mở ra kỷ nguyên mới trong chiến tranh hiện đại, nơi công nghệ tự động và trí tuệ nhân tạo đóng vai trò quyết định trong việc tăng cường sức mạnh quân sự và giảm thiểu tối đa tổn thất về nhân lực trong các cuộc xung đột.

Xem thêm: Thông tin công nghệ quân sự Ukraine

Trước đó, Ukraine đã giới thiệu các công nghệ quân sự tiên tiến khác, bao gồm máy bay không người lái và tên lửa chính xác. Những công nghệ này đã được sử dụng trong các cuộc chiến đấu chống lại lực lượng Nga.

Để biết thêm thông tin về các công nghệ quân sự của Ukraine, vui lòng truy cập: Trang web chính thức của Bộ Quốc phòng Ukraine

Chính sách chiến tranh của Mỹ dưới thời Donald Trump trong nhiệm kỳ hai được dự đoán sẽ có những thay đổi đáng kể so với nhiệm kỳ đầu tiên. Trong nhiệm kỳ đầu, Trump đã áp dụng một cách tiếp cận có chọn lọc trong việc sử dụng sức mạnh quân sự để phục vụ các mục tiêu chính trị, đồng thời giảm chi phí quốc phòng tại các chiến trường truyền thống.

Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ hai, Trump có thể sẽ quyết liệt hơn trong hành động, bao gồm cả việc giải quyết những vấn đề chưa được giải quyết trong nhiệm kỳ trước. Nhiều cố vấn thân cận của ông đã đề xuất một mô hình áp chế chọn lọc, trong đó Mỹ sẽ chủ động sử dụng sức mạnh quân sự giới hạn để thiết lập lại vị thế răn đe đã bị bào mòn dưới thời Tổng thống Joe Biden.

Về công cụ triển khai, sự thay đổi rõ nét nhất nằm ở việc tái kích hoạt các căn cứ tiền phương linh hoạt. Lầu Năm Góc cũng đầu tư thêm vào hệ thống vũ khí siêu thanh và UAV tàng hình, đồng thời ký thỏa thuận chia sẻ dữ liệu thời gian thực với đồng minh Nhật Bản, Anh và Israel. Phong cách phối hợp giữa các lực lượng chiến đấu của Trump cũng sẽ được vận hành một cách bài bản hơn, với mục tiêu rõ ràng.

Các cuộc không kích chính xác sẽ được thiết kế để kết hợp với những đòn tấn công phủ đầu nhắm vào các trung tâm điều phối hoặc kho vũ khí của đối phương. Trong khi đó, hải quân Mỹ sẽ tăng cường triển khai các cụm tác chiến tàu sân bay tại Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và phía Đông Địa Trung Hải, nhằm tạo ra áp lực hiện diện đối với các đối thủ như Trung Quốc và Iran.

Chiến lược quân sự tổng thể của Trump trong nhiệm kỳ hai không còn xuất hiện những đợt chuyển quân quy mô, mà thay bằng sự hiện diện chọn lọc. Mỹ không đặt trọng tâm vào tham vọng can thiệp toàn diện như các đời lãnh đạo trước đó, nhưng vẫn sẵn sàng can dự sâu trong thời gian ngắn tại các điểm nóng mà ông Trump cho rằng ảnh hưởng của Mỹ đang bị thách thức nghiêm trọng.

Trung Đông, Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và Tây Thái Bình Dương vì thế trở thành ba trung tâm cạnh tranh quyền lực ưu tiên trong chiến lược an ninh – quốc phòng có thể kéo dài đến hết nhiệm kỳ từ 2025 – 2029. Tại các khu vực này, Trump ưu tiên tái sử dụng học thuyết ‘tấn công phủ đầu’ nhằm gửi thông điệp răn đe tới các đối thủ còn lại.

Ví dụ rõ nhất là việc Mỹ thực hiện đòn tấn công giới hạn vào cơ sở hạt nhân của Iran, điều này có thể coi như một thông điệp cứng rắn gửi tới các quốc gia đang phát triển vũ khí hạt nhân như Triều Tiên. Dưới góc nhìn toàn cầu, điều chỉnh trong chính sách chiến tranh của Trump vừa phản ánh logic quyền lực của một siêu cường đang tái thiết lại trật tự theo ý mình, vừa cho thấy sự phân mảnh nguy hiểm trong cấu trúc an ninh quốc tế.

Khác với thời kỳ hậu chiến tranh Lạnh, nơi Mỹ hành xử trong không gian đơn cực, hiện nay Trump có lẽ cũng đang hành động trong một thế giới đơn cực với mục tiêu ‘nước Mỹ trên hết’. Nước Mỹ có thể vẫn mạnh vượt trội nhưng không đồng nghĩa với khả năng kiểm soát tuyệt đối.

Trong thế giới đó, việc sử dụng vũ lực không còn là biểu tượng quyền lực tuyệt đối mà trở thành biện pháp sinh tồn chính trị của một Tổng thống tìm cách tái lập vai trò lãnh đạo theo cách của riêng mình. Hệ quả toàn cầu từ điều chỉnh chính sách chiến tranh của Trump 2.0 có thể sẽ tác động đến đồng minh, đối thủ và hệ thống luật pháp quốc tế.

Sự hoài nghi về cam kết an ninh của Washington khiến nhiều nước châu Âu, trong đó có hai đầu tàu Pháp, Đức đã tái khởi động các sáng kiến quốc phòng độc lập. Tại Đông Á, sự hoài nghi cam kết của Mỹ càng trở nên rõ nét. Nhật Bản, vốn đã nới lỏng các giới hạn hiến pháp hậu chiến từ thời Thủ tướng Abe lại tiếp tục tăng chi tiêu quốc phòng lên mức cao kỷ lục 2% GDP trong năm tài khóa 2025.

Mục đích nhằm vừa tự tìm kiếm năng lực tự chủ vừa ứng phó trước các đòn đánh phủ đầu. Trong khi đó, các đối thủ chiến lược của Mỹ lại tận dụng chính sách răn đe quân sự không ổn định của Trump để mở rộng không gian hành động. Trung Quốc, sau quãng thời gian giữ thận trọng khi ông Biden còn nắm quyền đã chuyển qua tăng tốc hành động quân sự hóa Biển Đông kể từ đầu năm 2025.

Bên cạnh đó, điều chỉnh chính sách chiến tranh của Trump còn gây xói mòn nghiêm trọng đối với hệ thống luật pháp và chuẩn mực quốc tế. Việc Mỹ liên tục sử dụng vũ lực đơn phương chẳng hạn trong đòn tấn công phủ đầu vào Iran, không kích tại Yemen mà không thông qua quyết định của Hội đồng Bảo an đã góp phần bình thường hóa việc sử dụng vũ lực ngoài khuôn khổ Liên Hợp Quốc.

Điều này tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, trong hoàn cảnh các cường quốc khu vực khác cũng viện dẫn ‘tự vệ chủ động’ như cái cớ để sử dụng vũ lực bất chấp luật pháp quốc tế. Trật tự dựa trên luật pháp quốc tế vốn là nền tảng của hệ thống quốc tế sau Thế chiến II đang dần nhường chỗ cho trật tự dựa trên ‘sự đã rồi’ nơi ai hành động trước, kẻ đó kiểm soát cuộc chơi.

Các điểm nóng có thể xảy ra phiêu lưu quân sự dưới thời Trump 2.0 bao gồm Iran, Trung Đông, Bán đảo Triều Tiên, Đài Loan và Biển Đông.