Ở xã biên giới Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng, một mô hình bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của người M’Nông đã được triển khai. Mục tiêu của mô hình này là đánh thức niềm tự hào của người dân về di sản văn hóa của mình và biến nó thành tài sản để hướng tới phát triển bền vững.

Người M’Nông sở hữu một kho tàng văn hóa phong phú, với những phong tục tập quán đã được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, trong bối cảnh đời sống kinh tế – xã hội đang thay đổi nhanh chóng, vùng đồng bào dân tộc M’Nông đang đứng trước nguy cơ mai một các giá trị văn hóa truyền thống.

TS. Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam, cho biết rằng sự thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi cây trồng và quá trình hội nhập văn hóa đương đại đã tác động sâu sắc đến đời sống văn hóa của người M’Nông. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, việc kiểm kê và số hóa để lưu giữ, cũng như thực hiện truyền dạy và kết nối thế hệ là rất cần thiết.

Mới đây, mô hình bảo tồn và phát huy văn hóa M’Nông đã được ra mắt vào ngày 28/6 vừa qua. Dự án này nằm trong khuôn khổ dự án 06 ‘Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch’ thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024 trên địa bàn huyện biên giới Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông (cũ), nay là xã Tuy Đức, tỉnh Lâm Đồng.

Dự án đã tổ chức các hoạt động truyền dạy cồng chiêng, múa, ẩm thực truyền thống, dệt thổ cẩm, đan lát và quy trình làm rượu cần tại cộng đồng bon Bu N’Drung. Các buổi tập huấn chuyên sâu với sự tham gia của các chuyên gia về di sản văn hóa các dân tộc, kỹ năng thực hiện bảo tồn và phát triển văn hóa trên địa bàn, cũng đã được tổ chức để ‘đánh thức’ khả năng trình diễn nghệ thuật dân gian và phát triển du lịch bằng cách ‘biến di sản thành tài sản’, tạo sinh kế cho cộng đồng một cách bền vững.

Mô hình này đã được bàn giao cho chính quyền xã Tuy Đức mới để tiếp tục vận hành và phát huy. Dự kiến, mô hình sẽ được kết nối với các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục địa phương, cũng như tạo liên kết gắn với các điểm du lịch – tài nguyên tự nhiên và nhân văn trên địa bàn. Ngoài ra, mô hình cũng sẽ kết nối với các tour-tuyến giới thiệu Nhà văn hóa cộng đồng, không gian trưng bày ‘Hội tụ sắc màu văn hóa truyền thống M’Nông’ và không gian nghệ thuật biểu diễn cồng chiêng, dân ca, dân vũ; cùng trải nghiệm ẩm thực ‘hương vị rừng, hương vị suối’…

Qua đó, mô hình này không chỉ gắn kết du lịch với phát triển kinh tế, tạo thêm nguồn thu cho địa phương, mà còn nâng cao ý thức của người dân về vốn giá trị truyền thống, bảo tồn các giá trị văn hóa M’Nông, và tăng cường sự kết nối cộng đồng. Với mong muốn biến di sản thành tài sản, mô hình này hứa hẹn sẽ đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã Tuy Đức nói riêng và của tỉnh Lâm Đồng nói chung.

Trong bối cảnh hiện nay, việc phát triển kinh tế gắn liền với trách nhiệm xã hội và bảo vệ thiên nhiên đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa kinh doanh của nhiều doanh nghiệp. Điều này không chỉ được thể hiện qua những lời nói mà còn được các doanh nghiệp cụ thể hóa thông qua các hoạt động thực tế. Một trong những doanh nghiệp tiêu biểu choแนว này là Công ty CP Phát triển Tùng Lâm.

Trao đổi với Doanh Nhân, bà Nguyễn Thị Thu Hà – Phó Chủ tịch thường trực HĐQT Công ty CP Phát triển Tùng Lâm đã chia sẻ về cách mà những giá trị cốt lõi trong văn hóa kinh doanh đã được cụ thể hóa và dẫn dắt doanh nghiệp phát triển, tăng trưởng. Đặc biệt, trong giai đoạn vừa qua, công ty đã tiên phong đầu tư phát triển du lịch văn hóa tại vùng núi Yên Tử – một di sản văn hóa thế giới.

Đảm bảo tăng trưởng kinh tế du lịch đồng thời với việc bảo tồn những giá trị truyền thống tại một điểm đến nổi tiếng linh thiêng của cả nước quả thực là một sự cân đối và tính toán không dễ dàng đối với bất kỳ doanh nghiệp nào. Công ty CP Phát triển Tùng Lâm được tỉnh Quảng Ninh giao thực hiện dự án Trung tâm văn hóa Trúc Lâm ngay dưới chân núi Yên Tử. Dự án này không chỉ nhằm tiếp biến những giá trị văn hóa của vùng núi linh thiêng mà còn nhằm phát huy các giá trị tinh thần của thiền phái Trúc Lâm cũng như tôn vinh Phật hoàng Trần Nhân Tông – một trong những niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.

Trong quá trình thực hiện dự án, công ty đã kỳ công nghiên cứu và tìm kiếm nhiều đối tác, chuyên gia nước ngoài với mục tiêu vừa đảm bảo tăng trưởng kinh tế vừa bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống. Trung tâm văn hóa Trúc Lâm với Legacy Yên Tử – Mgallery và Làng Nương Yên Tử là công trình chứa đựng giá trị văn hóa đặc sắc vốn có của vùng núi Yên Tử. Phát triển du lịch xanh bền vững cần sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và sự đồng hành của cộng đồng. Công ty đã lan tỏa giá trị cốt lõi trong văn hóa kinh doanh đến địa phương và cộng đồng. Điều này thể hiện rõ rằng, doanh nghiệp không chỉ là một thành tố của điểm đến mà còn cần lan tỏa giá trị văn hóa kinh doanh ra cộng đồng.

Giá trị cốt lõi của văn hóa kinh doanh không phải là những khái niệm vô hình mà chính là yếu tố nội tại quan trọng ‘mở đường’, dẫn dắt doanh nghiệp tăng trưởng. Tiền thân của công ty CP Tùng Lâm là công ty xuất nhập khẩu Quảng Ninh – một doanh nghiệp nhà nước. Từ nhiều năm qua, trong tâm thức các thế hệ lãnh đạo doanh nghiệp luôn thống nhất sứ mệnh và quan điểm: phát triển kinh tế không chỉ quan tâm đến hiệu quả và lợi nhuận mà còn luôn gắn liền với việc bảo tồn, phát huy các giá trị truyền thống, tôn trọng thiên nhiên và có trách nhiệm với môi trường.

Thông qua các hoạt động và dự án thực tế, Công ty CP Phát triển Tùng Lâm đã thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với việc phát triển bền vững, kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế và trách nhiệm xã hội. Việc tiên phong đầu tư phát triển du lịch văn hóa tại vùng núi Yên Tử không chỉ góp phần thúc đẩy nền kinh tế địa phương mà còn khẳng định vị thế của công ty như một doanh nghiệp tiên phong trong việc lan tỏa giá trị văn hóa và bảo vệ môi trường.

Một doanh nghiệp có thể phát triển bền vững không chỉ dựa vào lợi nhuận mà còn dựa vào sự gắn kết với cộng đồng và trách nhiệm với môi trường. Công ty CP Phát triển Tùng Lâm đã và đang thể hiện vai trò của mình trong việc xây dựng một mô hình kinh doanh bền vững, nơi mà lợi nhuận kinh tế được cân bằng với trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường.

Đồng bào Mông tại xã Mường Kim, tỉnh Lai Châu, đã và đang tích cực thay đổi tư duy sản xuất, tiếp cận những tiến bộ khoa học kỹ thuật để phát triển kinh tế bền vững. Với niềm tin vào Đảng và chính quyền địa phương, người Mông tại đây đã đoàn kết, đồng lòng xây dựng nếp sống văn hóa mới.

Việc thành lập xã Mường Kim trên cơ sở sáp nhập toàn bộ diện tích và quy mô dân số của 4 xã đã mang lại không gian phát triển mới cho người dân. Chính quyền địa phương đã triển khai nhiều hoạt động nhằm hỗ trợ người dân, cán bộ gần dân, sát dân để giải quyết kịp thời các vướng mắc và khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh để thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển.

Xã Mường Kim có 16 bản, với 540 hộ và 3.561 nhân khẩu người Mông, tập trung ở các bản như Huổi Pắc, Pá Khoang, Hô Ta, Tu San. Địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi tập quán canh tác lạc hậu và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Một số giống cây trồng có năng suất và giá trị kinh tế cao như chè, chanh leo, đào chín sớm, lê, mắc-ca, quế đã được đưa vào gieo trồng.

Bên cạnh đó, người Mông ở xã Mường Kim đã đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm thông qua đầu tư homestay, giữ gìn nghề truyền thống và xây dựng, duy trì chợ phiên Nậm Pắt. Chợ phiên này đã trở thành một điểm đến hấp dẫn cho du khách, mang lại thu nhập cho người dân.

Diện mạo các bản người Mông ở Mường Kim đã thay đổi đáng kể với giao thông đến trung tâm xã được nâng cấp, mở rộng và các bản có nhà văn hóa, trường học được đầu tư kiên cố. Ông Lò Quyết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Kim, cho biết cấp ủy, chính quyền xã đã bàn bạc và phân vùng phát triển theo từng thành phần dân tộc. Đối với đồng bào Mông, xã vận động bà con phát triển cây chè, cây ăn quả ôn đới và tập trung quảng bá, thu hút đầu tư, huy động nguồn lực phát triển hệ thống homestay, điểm du lịch và du lịch cộng đồng theo hướng bền vững.

Người dân tại xã Mường Kim đang tích cực hưởng ứng và tham gia vào các hoạt động phát triển kinh tế, văn hóa và du lịch của địa phương. Với sự hỗ trợ từ chính quyền và các tổ chức, người Mông tại đây đang có cơ hội để phát triển và cải thiện đời sống.

Đảng và chính quyền địa phương đang tiếp tục đồng hành cùng người dân, tạo điều kiện thuận lợi để họ phát triển kinh tế, xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt hơn, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, tổ chức và người dân.