Du lịch vùng cao đang trải qua một cuộc bứt phá nhờ vào chuyển đổi số và tinh thần chủ động từ người dân bản địa. Những người dân này đang trở thành người kể chuyện chân thực nhất về văn hóa, phong tục quê hương mình. Bằng cách áp dụng công nghệ và sáng tạo, họ không chỉ bảo tồn mà còn quảng bá những giá trị truyền thống đến với công chúng.
Tại tỉnh Tuyên Quang, làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông ở thôn Pả Vi Hạ đã trở thành biểu tượng cho sự vươn lên của người dân bản địa. Với 19 hộ dân tham gia mô hình homestay, họ không chỉ kinh doanh mà còn gìn giữ phong tục truyền thống. Anh Nùng Thanh Sấn, chủ homestay Meo Vac Ethnic, là một trong những người tiên phong khai phá cách làm du lịch mới bằng cách quay video, viết bài và chia sẻ văn hóa Mông trên TikTok và Facebook. Qua những nỗ lực này, anh Sấn và các cộng sự không chỉ thu hút khách du lịch mà còn góp phần quảng bá văn hóa Mông đến với thế giới.
Chuyển đổi số đang mở ra bước ngoặt cho du lịch vùng cao Việt Nam. Tại Bản Liền và Y Tý, Lào Cai, người dân bản địa đã biết tận dụng mạng xã hội, video và QR code để quảng bá văn hóa và thu hút khách. Họ không chỉ làm du lịch mà còn trở thành người kể chuyện sinh động nhất về chính quê hương mình. Sự sáng tạo và chủ động của người dân bản địa đã giúp du lịch vùng cao trở nên đa dạng và hấp dẫn hơn.
Trưởng ban quản lý Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, Chu Minh Quang, cho biết rằng chuyển đổi số là cách nhanh nhất để người dân vùng cao tự quảng bá chính mình. Quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy để người dân hiểu rằng chính họ là người kể chuyện hấp dẫn nhất về bản làng mình. Việc này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa mà còn tạo ra những cơ hội kinh tế mới cho người dân bản địa.
Tuy nhiên, vẫn còn những điểm nghẽn cần được khai thông, như hạ tầng viễn thông chưa đồng đều, khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn chênh lệch và thiếu đội ngũ hướng dẫn có chuyên môn. Hơn thế, chuyển đổi số nếu không đi kèm gìn giữ bản sắc sẽ dễ dẫn đến thương mại hóa văn hóa. Do đó, việc cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo tồn văn hóa là một thách thức lớn mà các địa phương cần giải quyết.
Để du lịch vùng cao phát triển bền vững, tỉnh Lào Cai đang kiện toàn bộ máy quản lý, phát triển nhân lực, thúc đẩy số hóa, bảo vệ môi trường và hợp tác quốc tế. Mục tiêu đến năm 2030 là đón 15 triệu lượt khách, doanh thu trên 71.000 tỷ đồng, tạo việc làm cho khoảng 65.000 người. Với những nỗ lực này, hy vọng rằng du lịch vùng cao sẽ trở thành một ngành kinh tế quan trọng, góp phần vào sự phát triển của địa phương và nâng cao đời sống của người dân bản địa.
