Dịch tả lợn châu Phi đang trở thành một thách thức lớn đối với ngành chăn nuôi lợn tại Việt Nam. Tính đến nay, dịch bệnh đã xuất hiện tại 30/34 tỉnh thành, với 636 ổ dịch đã được phát hiện. Số liệu thống kê cho thấy đã có hơn 42.300 lợn mắc bệnh và buộc phải tiêu hủy hơn 43.300 con. So với cùng kỳ năm 2024, số lợn mắc bệnh, chết và tiêu hủy đã giảm hơn 34%, nhưng tình hình vẫn còn diễn biến phức tạp.
Đáng chú ý, tỷ lệ lợn mắc bệnh có chủng tái tổ hợp genotype I-II đang gia tăng. Chủng virus này xuất hiện lần đầu ở Việt Nam vào năm 2023 và hiện chiếm 45% số ca mắc. Hiện tại, Việt Nam đã có ba loại vaccine dịch tả lợn châu Phi do các đơn vị trong nước sản xuất được cấp phép lưu hành, với tổng số 7,8 triệu liều đã cung ứng ra thị trường. Tuy nhiên, chưa có loại vaccine nào có thể bảo hộ hiệu quả với chủng genotype I-II.
Kết quả khảo sát lưu hành virus cho thấy việc tiêm các loại vaccine của Việt Nam sản xuất đối với chủng tái tổ hợp genotype I-II có miễn dịch rất thấp, và lợn có thể chết rất nhanh. Trước tình hình này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết Bộ đã đặt mục tiêu làm việc với các nhà khoa học để cắt gen chủng của genotype I-II nhằm nghiên cứu vaccine phù hợp.
Thứ trưởng Tiến cũng nhận định nguyên nhân dịch bùng phát trở lại là do tâm lý chủ quan sau đỉnh dịch 2019-2020, cũng như việc kiểm soát dịch bệnh, xử lý ổ dịch, kiểm soát giết mổ chưa được triển khai đồng bộ. Về lâu dài, Thứ trưởng Tiến cho rằng Việt Nam cần phải thay đổi hình thức chăn nuôi từ nhỏ lẻ sang quy mô lớn, tập trung, để kiểm soát dịch bệnh và đảm bảo an toàn sinh học.
Dịch tả lợn châu Phi có nguồn gốc từ châu Phi, lây lan nhanh, và có tỷ lệ chết gần như 100% với lợn nhiễm bệnh. Virus này cũng có sức đề kháng cao và khả năng chịu được nhiệt độ thấp. Do đó, việc phòng chống và kiểm soát dịch bệnh đang là một thách thức lớn đối với ngành chăn nuôi lợn tại Việt Nam.
Trong bối cảnh này, việc tìm kiếm giải pháp hiệu quả để phòng chống dịch tả lợn châu Phi đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Các nhà khoa học và cơ quan chức năng đang tích cực làm việc để tìm ra giải pháp phù hợp và hiệu quả để kiểm soát tình hình.
